Αλλεργική κυψελιδίτιδα, ’’Πνεύμονας των αγροτών’’
Ορισμός
Διάμεση πνευμονική νόσος. Φλεγμονή των πνευμόνων αλλεργικής αιτιολογίας, προκαλούμενη από αερομεταφερόμενα αντιγόνα (χωρίς μεσολάβηση IgE).
Αιτία
Έκθεση σε ισχυρή δόση αντιγόνου για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Αερομεταφερόμενα οργανικά αντιγονικά σωματίδια τόσο από το φυτικό, όσο και από το ζωικό βασίλειο.
Mικρά σωματίδια (1-5 μ), τα οποία παθαίνουν καθίζηση πολύ περιφερικά στο βρογχικό δέντρο, τις κυψελίδες.
Πιο συχνά πρόκειται για σπορογόνα μικρόβια και μύκητες μούχλας.
Περιβάλλον κινδύνου θεωρούνται χώροι κατεργασίας μουχλιασμένων δημητριακών, κατεργασίας μουχλιασμένων ροκανιδιών (σταθμοί καύσης, πριονιστήρια και χώροι επεξεργασίας ξύλου), εργασία σε σταθμούς βιολογικού καθαρισμού, στους οποίους συμπεριλαμβάνεται ο καθαρισμός φίλτρων από πισίνες σπα. Α
κόμη η έκθεση σε σκόνη πτηνών, στην οποία συμπεριλαμβάνεται πρωτεῒνη από τα απορρίμματα πτηνών (εκτροφείς περιστεριών, επαφή με παπαγάλους).
Επίσης επαγγελματική έκθεση σε αλεύρι, βύνη, μανιτάρια, σκόνη λινού, καπνό μετάλλου (π.χ. ψευδαργύρου). Δεν απαιτείται ατοπική προδιάθεση για την ανάπτυξη της νόσου.
Η σκόνη ξύλου δεν προκαλεί από μόνη της τη νόσο, αλλά μπορεί διαμέσου ερεθισμού να αυξήσει την ένταση των συμπτωμάτων.
Ο πυρετός από εισπνοή – τοξική αντίδραση των πνευμόνων αμέσως μετά από εισπνοή ξένων ουσιών (σύμφωνα με τα παραπάνω) σε υψηλή δόση.
Επαναλαμβανόμενες εκθέσεις μπορούν να οδηγήσουν σε μία αλλεργική κυψελιδίτιδα.
Διαφορική διάγνωση
Αλλεργικό άσθμα (μετά από έκθεση σε χαμηλή δόση, ειδική ευαισθητοποίηση, απαιτείται ατοπική προδιάθεση), πνευμονία, ΧΑΠ, κακοήθεια, μη-αλλεργικό άσθμα.
Συμπτώματα
Οξεία εμφάνιση πυρετού, μυϊκός πόνος, κόπωση, δύσπνοια, βήχας.
Στις περισσότερες περιπτώσεις τα συμπτώματα δεν παραμένουν, αλλά σε επαναλαμβανόμενες προσβολές η αλλεργική κυψελιδίτιδα μπορεί να προκαλέσει μόνιμη πνευμονική ίνωση και μειωμένη πνευμονική λειτουργία.
Διερεύνηση
Ιστορικό (επάγγελμα, ελεύθερος χρόνος), ακρόαση πνευμόνων, σπιρομέτρηση, α/α πνευμόνων.
Διενέργεια εξετάσεων σχετικά με αντισώματα οξείας φάσης (κυρίως σε ιατρική της εργασίας), (αντισώματα ειδικά του αντιγόνου IgG και μη-ειδική ανοσοδιέγερση με υψηλά επίπεδα IgG και IgA). Η Hb, τα λευκοκύτταρα, η CRP, η ΤΚΕ μπορεί να είναι αυξημένα.
Το εργαστήριο αλλεργίας στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο Sahlgrenska του Göteborg έχει αναπτύξει ένα πίνακα με 11 διαφορετικούς παράγοντες, όπου μπορούν να αναγνωριστούν οι περισσότερες περιπτώσεις αλλεργικής κυψελιδίτιδας.