Χλαμυδιακή πνευμονία (TWAR)

ICD-10: A56-P

Αιτία

Μόλυνση από Chlamydia pneumoniae (άλλη ονομασία είναι Chlamydophila pneumoniae) διαμέσου σταγονιδίων (βήχα) ή μετά από επαφή, συχνά μετάδοση στο οικογενειακό περιβάλλον.

 

Πρόκειται για ενδοκυττάρια βακτηρίδια.

Είναι συνηθισμένο το να έχουν νοσήσει ήδη τα μικρά παιδιά.

Ο όρος TWAR αποτελεί εναλλακτική ονομασία και αποτελεί τα αρχικά των λέξεων: Taiwan Acute Respiratory Disease.

 

Συμπτώματα

Συχνά πρόκειται για λοίμωξη, που αφορά τις άνω αεροφόρες οδούς ιδιαίτερα σε παιδιά. Χρόνος επώασης περίπου 3 εβδομάδες.

Εκδηλώσεις, που ξεκινούν από ασυμπτωματική μορφή μέχρι βαριά λοίμωξη.

 

Αρχικά τα συμπτώματα μοιάζουν με συμπτώματα ιογενούς λοίμωξης. Μπορεί να προσβάλλει όλα τα τμήματα του αναπνευστικού.

 

Είναι τυπική περίπτωση ένας νεαρός ή νεότερος ενήλικος να προσέρχεται στο ιατρείο λόγω “κρυολογήματος”, που δεν υποχωρεί ή που υποτροπιάζει επανειλημμένα.

 

Ποικίλη κλινική εικόνα:

Πονόλαιμος, βλέννα στις άνω αεροφόρες οδούς με επαναλαμβανόμενο ξερόβηχα, παραγωγικός βήχας, που διαρκεί μακρό χρονικό διάστημα, αίσθημα βουλωμένου αυτιού, βάρος στο στήθος [τυπική ενόχληση], ηπιότερη πνευμονία, κεφαλαλγία, ίλιγγος, μυαλγία- αρθραλγία, αύξηση παλμού στη φυσική προσπάθεια, αίσθημα κόπωσης με συνοδή εικόνα καταβολής/ ευερεθιστότητας.

Μπορεί να προκαλέσει την έκλυση κρυφού άσθματος, καθώς και έξαρση ΧΑΠ.

 

Είναι άγνωστο το αν το βακτηρίδιο μπορεί να προκαλέσει χρόνιο άσθμα.

Γενικά η εξέλιξη είναι ήπια με αυτόματη ίαση, αλλά μπορεί να διαρκέσει για μήνες.

 

Μπορεί να ερμηνευτεί λανθασμένα ως “εφηβική συμπεριφορά” (κοιμάται εύκολα και πολύ, ελαττωμένη επίδοση στο σχολείο, απάθεια, ευερεθιστότητα) ή σύνδρομο χρόνιας κόπωσης ή πνευματική κόπωση!

 

Αντικειμενική εξέταση

Κλινικά υπάρχει ελάχιστη απόκλιση από την εικόνα ιογενούς λοίμωξης, με μόνη διαφορά το ότι μπορεί να εξελίσσεται για μακρό χρονικό διάστημα.

Μερικές φορές η απόφραξη είναι πιο ήπια.

Εντούτοις έχει περιγραφεί ως πιθανό διαφοροδιαγνωστικό σημείο η εμφάνιση εξέρυθρης σκληρής υπερώας με πολλούς διογκωμένους λεμφαδένες, πολλαπλά οιδήματα (μεγέθους 1-3 mm) στον οπισθοφάρυγγα, έντονα οιδηματώδη ρινικό βλεννογόνο και μερικές φορές γκριζόλευκο επίχρισμα στο οπίσθιο τμήμα της γλώσσας.

 

Γενικά συστήνεται η διενέργεια παλμικής οξυμετρίας.

 

Σε όλα τα παιδιά με πνευμονία της κοινότητας και υποψία υποξαιμίας συστήνεται [1] οπωσδήποτε παλμική οξυμετρία, αφού από την τιμή της θα επηρεαστούν οι αποφάσεις για αγωγή εκτός ή εντός νοσοκομείου.

 

Διαφορική διάγνωση

Μυκοπλασματική πνευμονία (παρόμοια κλινική εικόνα, διάγνωση με μέθοδο PCR), ορνίθωση, σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, πνευματική κόπωση.

 

Διερεύνηση

Είναι δυσχερής/ αδύνατη η διαφοροδιάγνωση από άλλες αναπνευστικές λοιμώξεις.

Ενδεχομένως να ανιχνευτεί Chlamydia pneumoniae διαμέσου τεχνικής-PCR (απευθείας απόξεση κυττάρων από το φάρυγγα ή το ρινικό βλεννογόνο) ή οροδιαγνωστική είτε αύξηση της IgM, που συνηγορεί για ενεργή λοίμωξη, η οποία ωστόσο παρατηρείται μόνο στην πρώτη νόσηση από Chlamydia pneumoniae είτε υψηλή πιθανότητα τετραπλάσιας αύξησης της IgG.

Εντούτοις η απάντηση των αντισωμάτων εμφανίζεται καθυστερημένα μετά από περίπου 6-8 εβδομάδες.

 

Χρειάζονται 2 εξετάσεις αίματος με μεσοδιάστημα 4-6 εβδομάδων.

Στην πράξη όμως ο εργαστηριακός έλεγχος δεν προσφέρει πολλά, αφού τα αποτελέσματα τους μπορεί να είναι ψευδώς αρνητικά.

Είναι πολύ συνηθισμένο για παιδιά < 5 ετών να μην αναπτύσσουν αντιβακτηριδιακά αντισώματα!

Παλιότερα θεωρούνταν ότι η IgA ήταν ένα καλός δείκτης παραμονής της λοίμωξης, αλλά προς το παρόν η ανάλυση αυτή δε διενεργείται.

Η καλλιέργεια προσφέρει ακόμη λιγότερες πληροφορίες.

Οι ΤΚΕ, CRP, λευκοκύτταρα συχνά παραμένουν εντελώς αμετάβλητα ή διαπιστώνεται μία ήπια μόνο αύξηση και τότε η ΤΚΕ αυξάνεται περισσότερο από τη CRP.

 

[1] Κατευθυντήριες Οδηγίες για τη Διάγνωση και τη Θεραπεία των Λοιμώξεων,

Ελληνική Εταιρεία Λοιμώξεων, ΚΕΕΛΠΝΟ, Έκδοση 2015.

 

Θεραπεία

Η πλειονότητα των οξέων λοιμώξεων δεν απαιτεί θεραπεία.

 

Όταν η εξέλιξη διαρκεί μακρό χρονικό διάστημα ( > 6 εβδομάδες ), μπορεί, αφού έχει μπει η διάγνωση, να αντιμετωπιστεί με χορήγηση αντιβιοτικού.

 

Ενήλικες [1]:

Σύμφωνα με τις οδηγίες του ΕΟΦ (2014) οι νεότερες μακρολίδες προσφέρουν κάλυψη από Chlamydophila (chlamydia) pneumoniae.

Επιλογή (με βάση τη σειρά, που αναφέρονται):

Αζιθρομυκίνη, 500 mg x1 p.o. ή

κλαριθρομυκίνη 500 mg x2 p.o. ή

κλαριθρομυκίνη 1000 mg x1 p.o.για 7-10 ημέρες.

 

Παιδιά [1]:

Σε πνευμονία (το Chlamydophila pneumoniae συμπεριλαμβάνεται ως αιτία):

* Σε μικρά παιδιά (4μηνών – 4 ετών) με ήπια συμπτώματα και πιθανή ιογενή λοίμωξη δε χρειάζεται να χορηγούνται αντιβιοτικά.

* Σε παιδιά < 5 ετών → 1ης εκλογής αμοξυκιλίνη.

* Σε παιδιά ≥ 5 ετών → 1ης εκλογής μακρολίδη.

 

Φαρμακευτική αγωγή

 

Αντιβιοτικά

Αζιθρομυκίνη.

Αμοξυκιλίνη.

Κλαριθρομυκίνη.

 

[1] Οι λοιμώξεις στην πρωτοβάθμια περίθαλψη και η θεραπεία τους, ΕΟΦ, 2014.

 
Τελευταία ενημέρωση: Σεπτέμβριος 2019