Αυχενική κάκωση ‘’whiplash/ σαν μαστίγιο’’ (Whiplash Associated Disorder/ WAD)

Σύντομη περίληψη του τμήματος της θεραπείας:

* Σχολαστική κλινική εκτίμηση και τεκμηρίωση.

Ίσως χρειαστεί α/α, ΜΤ σε νευρολογικά ευρήματα.

* Καλή πρόγνωση στις απλές περιπτώσεις.

‘’Ζήσε φυσιολογικά με προσοχή’’, χωρίς κολάρο αυχένα.

Αναλγητικά επί πόνου για μικρό χρονικό διάστημα, για να διακοπεί ο κύκλος του πόνου. Να υπάρχει επικοινωνία με φυσιοθεραπευτή.

Ορισμός

Διαταραχή λειτουργίας μετά από διάστρεμμα στην ΑΜΣΣ εξαιτίας άσκησης δύναμης επιτάχυνσης/με ελάττωση του ρυθμού διαμέσου τραυματισμού (της ονομαζόμενης βίας σαν από χτύπημα μαστιγίου).

Αιτίες

Συχνότερα μετά από σύγκρουση αυτοκινήτου από πίσω.

Η ΑΜΣΣ δέχεται βάρος 4,5 φορές περισσότερο  από ό,τι το φυσιολογικό σε ταχύτητα 6-8 km/ώρα, που αποτελεί το όριο της εκδήλωσης κάκωσης whiplash.

Η σχέση μεταξύ της βίας σύγκρουσης και των συμπτωμάτων είναι πολύ μικρή.

Μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει γνωστός ο ακριβής μηχανισμός του τι ακριβώς συμβαίνει.

Δεν υπάρχει διαθέσιμο κανένα ειδικό ακτινογραφικό ‘’εύρημα κάκωσης whip-lash’’.

Πιθανόν να υπάρχει επίδραση στον προμήκη μυελό χωρίς ορατές δομικές μεταβολές.

Στις κοινές περιπτώσεις είναι αδύνατη η αντικειμενική εκτίμηση κακώσεων στους συνδέσμους, τους μεσοσπονδύλιους δίσκους, τους μυς ή τις σπονδυλικές αρθρώσεις.

Οι χρόνιοι πόνοι πιθανόν να οφείλονται τόσο σε περιφερική, όσο και σε κεντρική ευαισθητοποίηση του πόνου με αυξημένη ένταση των επώδυνων ερεθισμάτων, καθώς και επέκταση του πόνου.

Προηγούμενη εμπειρία ανακούφισης του πόνου, ανησυχίας, όπως και αρνητικής προσδοκίας, αυξάνει την αντίληψη του πόνου διαμέσου αυξημένης δραστηριότητας του προμετωπιαίου φλοιού.

Σε διατήρηση των ενοχλήσεων θεωρείται απίθανη η ύπαρξη μυϊκών βλαβών.

Μέχρι σήμερα δεν έχει βρεθεί κάποια σαφής εξήγηση του λόγου, για τον οποίο κάποιες κακώσεις-whiplash σε ορισμένες περιπτώσεις γίνονται χρόνιες και ανθεκτικές στη θεραπεία.

Στην ΑΜΣΣ δεν υπάρχει καμία δομική μεταβολή, που να εξηγεί τα συμπτώματα.

Ο νευρικός κλάδος της αισθητικότητας (ελάσσον ινιακό νεύρο) από την Α2 (νευρική ρίζα) διαθέτει τις προϋποθέσεις της παραγωγής πολλών από τα συμπτώματα (μονόπλευρός κοφτερός πόνος στον αυχένα με αντανάκλαση στην βρεγματική περιοχή και πίσω από τον οφθαλμό, που πυροδοτείται από μυϊκές κινήσεις του αυχένα/των ώμων/των άνω άκρων).

Μερικές φορές η εικόνα του πόνου επηρεάζεται τόσο από αιφνίδια βιώματα στρες, όσο και από μετατραυματικό στρες (PTSD) σε σχέση με το ατύχημα, συμπτώματα από το ΚΝΣ σύμφωνα με τα παρακάτω εξαιτίας ανωμαλίας στη μετάδοση των ερεθισμάτων από την περιοχή κάκωσης στο ΚΝΣ.

Συμπτώματα

Αρχικά τα συμπτώματα μπορεί να είναι ήπια με επιδείνωσή τους όμως στη συνέχεια.

Τυχόν πόνος μετά από τον τραυματισμό εκδηλώνεται μέσα σε 6 εδομάδες.

Τότε συνηθισμένα συμτπώματα είναι η δυσκαμψία, η αυχεναλγία και κεφαλαλγία, το αίσθημα νόσησης, ευερεθιστότητα, διαταραχές μνήμης και συγκέντρωσης, παραισθησίες (οι οποίες δεν αντιστοιχούν απαραίτητα στη συγκεκριμένη νευρική περιοχή.

Βλέπε το υποκεφάλαιο Μυοπεριτοναϊκό σύνδρομο), αδυναμία πάνω άκρων, ζάλη, διαταραχές όρασης και ακοής, εμβοές.

Σε μακροχρόνιες ενοχλήσεις υψηλή συννοσηρότητα με τη μορφή ανησυχίας, άγχους, καταθλιπτικής διάθεσης, διαταραχών ύπνου και μειωμένης γνωσιακής ικανότητας.

Αυχεναλγία, που εντοπίζεται ψηλά, όπως και αρχικά συμπτώματα αμέσως μετά το ατύχημα έχουν χειρότερη πρόγνωση.

Η κατάσταση, στην οποία ‘’βρίσκεται ο εγκέφαλος’’ κατά τη στιγμή του ατυχήματος, συχνά έχει καθοριστική σημασία για την πρόγνωση.

Η κατάθλιψη και οι αρνητικές προσδοκίες αυξάνουν τον κίνδυνο της μακροχρόνιας εξέλιξης, η οποία ορισμένες φορές καταλήγει να είναι χρόνια.

Οι προσδοκίες του συγκεκριμένου ατόμου για την ανάρρωσή του την κατευθύνουν (δηλαδή, την μακροχρόνια εξέλιξη) κατά μεγάλο βαθμό.

Όπως και σε άλλες μορφές χρόνιου πόνου, υπάρχουν άλλοι παράγοντες, οι οποίοι αυξάνουν τον κίνδυνο χρονιότητας, όπως το γυναικείο φύλο, το χαμηλό επίπεδο σπουδών, καθώς και η κοινωνικοοικονομική κατάσταση, η μοναχική ζωή και προηγούμενα προβλήματα υγείας.

Επίσης μπορεί να υπάρξει επίδραση από τις προϋποθέσεις ιατρικής ασφάλισης.

Αντικειμενική εξέταση

Οτιδήποτε περιλαμβάνει μία πλήρη εκτίμηση της κινητικότητας μέχρι την εκτίμηση σταθερού πόνου σε ολόκληρη την ΑΜΣΣ, συχνά ευαισθησία στο μυϊκό ιστό του αυχένα, πλήρης νευρολογικός έλεγχος.

Διερεύνηση

Εξετάζεται η αναγκαιότητα επείγουσας α/α, τουλάχιστον για τεχνικούς ασφαλιστικούς λόγους με διαγνωστικό ερώτημα για κάταγμα και τυχόν ορατό οίδημα μαλακών μορίων.

Οι ενδείξεις ενισχύονται σε ηλικιωμένους ασθενείς με οστεοπόρωση, ΡΑ, αντίστοιχα νόσο Bechterew, με τοξίκωση.

Ο ακτινολογικός έλεγχος είναι αυτονόητος σε νευρολογικά συμπτώματα.

Σχολαστική περιγραφή της αντικειμενικής εξέτασης του αυχένα και της γενικής κατάστασης.

ΜΤ σε υποψία νεοεμφανιζόμενης κάκωσης της ΑΜΣΣ (στην οποία περιλαμβάνεται η επιδραση από τους συνδέσμους των μεσοσπονδύλιων δίσκων στο νωτιαίο μυελό/ τα νεύρα) και οπωσδήποτε σε παθολογικά ευρήματα από την νευρολογική αντικειμενική εξέταση.

Σε μακροχρόνιες ενοχλήσεις μπορεί να εξεταστεί το ενδεχόμενο της αναγκαιότητας διενέργειας ΜΤ, αν το αποτέλεσμά της ενδέχεται να επηρεάσει τον τρόπο διαχείρισης.

Να ελέγχεται με προσοχή τυχόν συννοσηρότητα (π.χ. άγχος/ κατάθλιψη), ώστε αν χρειαστεί να υπάρξει διεπιστημονική αντιμετώπιση.