Διατροφικές διαταραχές σε αθλητές, Αμηνόρροια σε αθλήτριες, Οστεοπόρωση σε αθλητές, ‘‘Γυναικεία αθλητική τριάδα’‘

ICD-10: Οστεοπόρωση M81.9 | Ακαθόριστες διατροφικές διαταραχές F50.9 | Δευτεροπαθής αμηνόρροια N91.1

Βλέπε και το υποκεφάλαιο Οστεοπόρωση στο κεφάλαιο των Ενδοκρινολογικών νοσημάτων.

 

Ορισμός

Συνδυασμός διατροφικών διαταραχών, δυσλειτουργίας της εμηνορρυσίας (αμηνόρροια) και  οστεοπόρωσης.

 

Αιτίες

Συνήθως η πρωταρχική αιτία είναι οι διατροφικές διαταραχές. Συχνότερα πρόκειται για γυναίκες αθλήτριες κορυφαίων επιδόσεων, που εκδηλώνουν ανορεξία με επακόλουθη επίδραση στο βάρος και διαταραχές της εμμηνορρυσίας και επιπλέον προοδευτική οστεοπόρωση.

Επίσης, αν προεκταθεί κάποιος, όσο αφορά τις αιτίες, θεωρείται ότι η πίεση, που ασκείται σε γυναίκες αθλήτριες να ‘‘είναι αδύνατες’‘, ίσως δυνητικά να συμβάλλει στην εκδήλωση του φαινομένου. Κάτι, που μπορεί να ενισχύει την ανάπτυξη δευτεροπαθούς αμηνόρροιας, θα μπορούσε να είναι και η έντονη φυσική δραστηριότητα με μειωμένη απελευθέρωση της ορμόνης GnRH (Gonadotropin-Releasing Hormone) από τον υποθάλαμο στην υπόφυση.

 

Συμπτώματα

Επίδραση στη γενική κατάσταση με τη μορφή χειρότερων επιδόσεων, τόσο στον αθλητισμό, όσο και στο κοινωνικό πεδίο. Μείωση βάρους, ίσως κατάθλιψη, επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις.

 

Διερεύνηση

Κατά την εξέταση των αθλητριών πριν από την αγωνιστική περίοδο θα πρέπει να λαμβάνεται ένα προσεκτικό ιστορικό, στο οποίο συμπεριλαμβάνονται διατροφικές συνήθειες, επίγνωση του βάρους και εμμηνορρυσίες. Η αθλήτρια θα πρέπει να διδάσκεται τακτικά σχετικά με τις διατροφικές συνήθειες και τις διατροφικές διαταραχές, ώστε τουλάχιστον να διαφωτίζεται σε ό,τι αφορά διαδομένους ‘‘μύθους’‘ και λανθασμένες αντιλήψεις, όπως ‘‘slimmer is faster’‘ κτό.

Μπορεί να σταθεί χρήσιμο ένα τετράδιο για την καθημερινή λήψη τροφής. Συχνά στην αθλήτρια υψηλών επιδόσεων είναι αρκετά χαμηλή η πρόσληψη τροφής του συνολικού 24ώρου σε σχέση με το σύνολο της προπόνησης.

Με την μέτρηση της οστικής πυκνότητας μπορεί να διαγνωστεί πιθανή οστεοπόρωση.

 

Θεραπεία

Η πρόληψη είναι η λέξη κλειδί!

 

ΟΛΟΙ οι γιατροί, που εμπλέκονται στην αθλητιατρική, θα πρέπει να γνωρίζουν, να προλαμβάνουν και να θεραπεύουν κάθε μέρος από όσα αποτελούν την τριάδα, σύμφωνα με τα παραπάνω.

Λανθασμένες διατροφικές συνήθειες χρειάζεται να διορθώνονται με ενημέρωση από τον γιατρό της ομάδας ή (από έμπειρο στην αθλητιατρική) διαιτολόγο. Όταν οι διατροφικές συνήθειες και το βάρος ομαλοποιούνται, συχνά η εμμηνορρυσία επανέρχεται και μειώνεται ο κίνδυνος οστεοπόρωσης. Θα πρέπει να ελαττώνεται η ένταση της προπόνησης.

 

Όταν η γυναικεία αθλητική τριάδα μένει χωρίς αντιμετώπιση, υπάρχει προγνωστικός κίνδυνος για συνέπειες στην αναπαραγωγή, μειωμένη άμυνα του ανοσοποιητικού, αρνητικές ψυχολογικές συνέπειες, όπως κατάθλιψη κ.ά. και όλα αυτά, χωρίς να αναφέρουμε και τις συνέπειες στα οστά με αυξημένο κίνδυνο καταγμάτων.

Να χορηγούνται συμπληρώματα ασβεστίου, αν η συνολική ημερήσια διατροφική πρόσληψη είναι μικρότερη από 1500 mg (βλέπε το υποκεφάλαιο Οστεοπόρωση στο κεφάλαιο Ενδοκρινολογικά νοσήματα). Ίσως να χρειαστεί και ορμονικό συμπλήρωμα με τη μορφή αντισυλληπτικών διαμέσου του γυναικολόγου.

 

Παραπομπή σε γυναικολόγο, αν οι διαταραχές της εμμηνορρυσίας δεν ομαλοποιούνται, παρά τη σωστή ρύθμιση της διατροφής και της προπόνησης.

 
Τελευταία ενημέρωση: Σεπτέμβριος 2019