Άφθες, Αφθώδης στοματίτιδα

Αιτίες: Συνήθως η αιιολογία στις άφθες είναι άγνωστη. Πιο πιθανή φαίνεται η ενεργοποίηση αυτοάνοσης διαδικασίας σε άτομα με ‘’πεσμένη’’ φυσική γενική κατάσταση, π.χ. σε λοίμωξη. Υποτροπιάζουσες άφθες μπορεί να εκδηλωθούν σε κοιλιοκάκη, φλεγμονώδη εντερική νόσο και κακοήθεια. Το σύνδρομο Αδαμαντιάδη-Behcet αποτελεί μία αγγειοπάθεια με επαναλαμβανόμενα αφθώδη έλκη, γεννητικές βλάβες και οφθαλμικά συμπτώματα (κυρίως ιρίτιδες), αλλά επίσης δερματικές βλάβες, αρθρίτιδες και νευρολογικές εκδηλώσεις.

Συμπτώματα: Πόνος και τσούξιμο στη στοματική κοιλότητα. Δυσχέρεια στη λήψη φαγητού και την πόση υγρών. Στις άφθες εκδηλώνονται επαναλαμβάνομενες ελκώδεις πληγές.

Αντικειμενική εξέταση: Υπάρχουν τρεις μορφές: Οι ελάσσονες άφθες, οι μείζονες άφθες και τα ερπητόμορφα έλκη.

Οι ελάσσονες άφθες εκδηλώνονται ως 1-4 βλάβες με διάμετρο < 10 mm. Στο κέντρο παρουσιάζουν μικρό οβάλ πυθμένα με λευκό/κίτρινο περιεχόμενο, που περιβάλλεται από ερυθρό δακτύλιο. Επουλώνεται σε 7-10 ημέρες.

Οι μείζονες άφθες: Βλάβες > 10 mm, κυρίως στο φάρυγγα, τη μαλακή υπερώα, τα χείλη. Μπορεί να παραμένει για αρκετούς μήνες και συχνά η επούλωση αφήνει ουλή.

Ερπητόμορφες άφθες: Πολλαπλές (20-100) εξελκώσεις διαμέτρου 1-2 mm, μπορούν να συρρέουν σε μεγαλύτερες ανώμαλες βλεννογονικές βλάβες, συχνά κάτω από τη γλώσσα ή το έδαφος της στοματικής κοιλότητας.

Διαφορική διάγνωση: Έρπης, μολυσματικό κηρίο, ραγάδες γωνιών στόματος, εγκαυματικά έλκη στόματος. Άφθες με συχνή εκδήλωση ή δυσθεράπευτες μπορεί να σχετίζονται με υποκείμενη κοιλιοκάκη ή κακοήθεια.