Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, Γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσος, Οπισθοστερνικός καύσος, Οισοφαγίτιδα, GERD (ΓΟΠΝ), NERD (ΜΔΓΠ)

ICD-10: K21

Ορισμός

ΓΟΠΝ (GERD/Gastro-Esophageal Reflux-Disease = GORD/Gastro-Oesophageal Reflux-Disease).

ΜΔΓΠ (NERD/Non-Erosive Reflux Disease) σημαίνει παλινδρομική νόσος με φυσιολογικά ενδοσκοπικά ευρήματα.

 

Αιτίες

Παλινδρόμηση γαστρικού οξέος και λοιπού γαστρικού περιεχομένου στον οισοφάγο εξαιτίας δυσλειτουργίας της βαλβίδας/κακής σύνδεσης του άνω γαστρικού στομίου.

Ένας από τους λόγους μπορεί να είναι η διαφραγματοκήλη, υψηλή επίπτωση κατά την κύηση.

Διάφοροι παράγοντες κινδύνου είναι μεταξύ άλλων το υπερβολικό βάρος, το κάπνισμα, το ΑΣΟ, η υψηλή κατανάλωση αλκοόλ, η μάσηση φύλλων καπνού.

Η παλινδρόμηση μπορεί επίσης να αποτελεί φυσιολογική εκδήλωση.

 

Συμπτώματα

Οπισθοστερνικός καύσος κυρίως στο σκύψιμο μπροστά και την ανύψωση του κορμού, όξινες ερυγές, αίσθημα μάζας στο λαιμό, θωρακικό άλγος, δυσχέρειες κατάποσης, λαρυγγίτιδα, χρόνιος βήχας, συμπτώματα άσθματος (που επιδεινώνονται συνήθως τις νυκτερινές ώρες).

Επιπλοκές της GERD μπορεί να είναι η οισοφαγίτιδα, οι στενώσεις, το έλκος, ο οισοφάγος Barrett, ο καρκίνος οισοφάγου, οι αποφρακτικές καταστάσεις.

 

Διαφορική διάγνωση

Πεπτικό έλκος, οισοφαγικός καρκίνος, ισχαιμική καρδιοπάθεια, νόσος των χοληφόρων οδών, ξένο σώμα, νευρομυϊκή νόσος, ηωσινοφιλική οισοφαγίτιδα.

 

Διερεύνηση

Διάγνωση από το ατομικό ιστορικό.

Θετική δράση της δοκιμαστικής θεραπείας με αναστολείς αντλίας πρωτονίων, η οποία επιβεβαιώνει τη διάγνωση.

Σε τυπικό ιστορικό χωρίς σημεία συναγερμού μπορεί η εξάλειψη των συμπτωμάτων με χορήγηση αναστολέων αντλίας πρωτονίων για 2 εβδομάδες να αποβεί αρκετά ευαίσθητο διαγνωστικό εργαλείο, όσο αφορά τη νόσο της παλινδρόμησης, το ίδιο χρήσιμο, όπως και η 24ωρη μέτρηση-pH.

Ωστόσο η ταχεία επιπλέον διερεύνηση αμέσως με την έναρξη των συμπτωμάτων ή τη μεταβολή του χαρακτήρα τους μετά από την ηλικία των 45 ετών, όπως και η μείωση του βάρους, η αναιμία, η αιμορραγία-ΓΕ/κού, η θετική Mayer κοπράνων (F-Hb), τα προβλήματα κατάποσης/-άλγος, οι επανειλημμένοι εμετοί, η ψηλαφητή σκληρία, ο ίκτερος, προηγούμενη νόσηση από έλκος, η κληρονομικότητα για γαστροοισοφαγικό καρκίνο ή η χρήση-ΜΣΑΦ, ακόμη και οι μακροχρόνιες/δυσθεράπευτες ενοχλήσεις αυξάνουν την ανάγκη διερεύνησης.

 

Η οισοφαγο-γαστρο δωδεκαδακτυλοσκόπηση (OGD) με βιοψία μπορεί να αποκλείσει ορισμένες διαφορικές διαγνώσεις, καθώς και να επιβεβαιώσει μία διαφραγματοκήλη, βλάβες του οισοφάγου εξαιτίας της παλινδρόμησης, όπως οισοφαγίτιδα και πεπτικές στενώσεις, όπως ο οισοφάγος Barrett (η μετάπλαση του επιθηλίου του οισοφάγου από πλακώδες σε κυλινδρικό εξαιτίας της μακροχρόνιας ΓΟΠ, κάτι το οποίο αυξάνει τον κίνδυνο για ανάπτυξη οισοφαγικού καρκίνου).

Η συσχέτιση ανάμεσα στο βαθμό των συμπτωμάτων και τα ευρήματα της ενδοσκόπησης είναι δυσανάλογη.

Ενδεχομένως η 24-ωρη μέτρηση-pH (‘‘ο χρυσός κανόνας’‘) του κατώτερου οισοφάγου μπορεί να επιβεβαιώσει μία παθολογική ΓΟΠ.

Η μέτρηση της πίεσης του οισοφάγου διενεργείται κατά κανόνα ταυτόχρονα, αλλά αυτές οι δύο εξετάσεις γίνονται κυρίως προεγχειρητικά σε υποψία νευρομυϊκής διαταραχής ή σε ασαφή διάγνωση.

 

Ο οισοφάγος Barrett σημαίνει προγραμματισμό παρακολούθησης με επαναλαμβανόμενους ενδοσκοπικούς ελέγχους.

Θεραπεία

Η αλλαγή των συνηθειών της καθημερινής ζωής αποτελεί τη θεμέλια λίθο της θεραπευτικής προσέγγισης της νόσου της ΓΟΠ.

Αυτό μπορεί να σημαίνει μείωση του βάρους, όταν πρόκειται για υπέρβαρο άτομο, σωματική άσκηση, περισσότερες φυτικές ίνες στη διατροφή, μικρή ποσότητα γευμάτων, αποφυγή λιπαρών τροφών, καθώς και της σοκολάτας, του καφέ, του αλκοόλ και των φύλλων καπνού, αποφυγή των αργοπορημένων γευμάτων, όπως και αποφυγή φαρμάκων με αντιχολινεργική δράση.

Το κεφάλι του κρεβατιού ανυψώνεται κατά 10-20 εκατοστά.

Ήπιες ενοχλήσεις ΓΟΠ:

Αντιόξινα ή αλγινικό οξύ, όταν χρειάζεται και ενδεχομένως πριν από τη βραδινή κατάκλιση.

Εντονότερες ενοχλήσεις:

Αναστολείς αντλίας πρωτονίων.

Όταν υπάρχει ικανοποιητικό αποτέλεσμα, συνεχίστε την ίδια δόση για 4 εβδομάδες και μετά προχωρήστε σε τιτλοποίηση στη χαμηλότερη αποτελεσματική δόση.

Όταν τα συμπτώματα επιμένουν, παραπέμψτε για ενδοσκόπηση.

Η ασυμπτωματική διαφραγματοκήλη δε χρειάζεται θεραπεία.

Σε ΓΟΠ χωρίς διαπιστωμένες διαβρώσεις η διαλείπουσα θεραπεία με αναστολείς αντλίας πρωτονίων είναι το ίδιο αποτελεσματική με τη συνεχόμενη θεραπεία.

Σε ήπια ως μέτριου βαθμού οισοφαγίτιδα (ενδοσκοπική διάγνωση) χορηγείται θεραπεία για 4-8 εβδομάδες, 20-40 mg την ημέρα.

Όταν η ενδοσκόπηση είναι αρνητική, δεν αποκλείεται η νόσος της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης.

Σε διαπίστωση οισοφαγίτιδας βαρύτερης μορφής ή σε οισοφάγο Barrett απαιτείται συνεχής θεραπεία.

Πρόκειται για χρόνια νόσο. Η συνεχής θεραπεία είναι το ίδιο αποτελεσματική με τη χειρουργική αντιμετώπιση της (νόσου της) γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης.

Η εγχείρηση (λαπαροσκοπική θολοπλαστική) μπορεί να αποτελέσει εναλλακτική λύση στη θέση της ‘’διά βίου’’ φαρμακευτικής θεραπείας.

Οι ενδείξεις της εγχείρησης μπορεί να είναι παρενέργειες ή αστοχία από τη χορήγηση PPI ή μεγάλη διαφραγματοκήλη.

Η λοίμωξη από Helicobacter Pylori δεν αποτελεί αιτία πρόκλησης ΓΟΠΝ.

Γι’ αυτό δεν υπάρχει κανένας λόγος ελέγχου του ούτε και εξάλειψής του.

 

Εμβάθυνση


Επαγγελματική Ένωση Γαστρεντερολόγων Ελλάδας

Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση & Νοσηλευτικές Παρεμβάσεις

 

Φαρμακευτική αγωγή


Αλγινικό οξύ.

Αναστολείς αντλίας πρωτονίων 

Εσομεπραζόλη || Ομεπραζόλη || Παντοπραζόλη > Pantium tab. (40mg x 28 | 40mg x 14).

Ανταγωνιστές-Η2

Ρανιτιδίνη.

Αντιόξινα.
Τελευταία ενημέρωση: Δεκέμβριος 2020