Ραγάδα πρωκτού, Ραγάδες πρωκτού

ICD-10: K60

Ορισμός

Έλλειμμα του ορθικού βλεννογόνου, μερικές φορές ακόμη και του υποκείμενου ιστού.

 

Αιτιολογία

Η δυσκοιλιότητα αποτελεί συνηθισμένη αιτία, όπως και η διάρροια.

Τραυματισμοί κατά τον τοκετό, άλλοι τραυματισμοί στην περιοχή του πρωκτού, δευτεροπαθώς στη νόσο Crohn ή σε όγκους του πρωκτού.

Συχνά χωρίς εμφανή αιτία.

 

Συμπτώματα

Επώδυνη αφόδευση, η οποία συχνά συνοδεύεται από σπασμό του σφιγκτήρα και καταλήγει σε πολύωρο ελαφρύ και αδιάκοπο άλγος.

Μερικές φορές ερυθρή/ ροζ σταγονοειδής αιμορραγία.

Δυσκοιλιότητα εξαιτίας του φόβου κένωσης του εντέρου.

 

Αντικειμενική εξέταση

Από επιφανειακά ελλείμματα του βλεννογόνου μέχρι ‘’εν τω βάθει’’ ανωμαλίες.

Το 90% των ραγάδων εντοπίζονται ακριβώς κάτω χαμηλά στη μέση γραμμή (στο σημείο ‘‘της ώρας 6’‘, διαφορετικά να υποψιάζεστε τραυματισμό ή νόσο Crohn).

Η δακτυλική εξέταση του ορθού είναι πολύ επώδυνη και δεν πρέπει να διενεργείται εσπευσμένα.

 

Επιπλοκές:

Στένωση πρωκτού (συχνά απαιτείται χειρουργική αποκατάσταση), υπερπλασία του δέρματος, καθώς και του βλεννογόνου του πρωκτού, κάτι το οποίο μπορεί να μετατραπεί σε σχηματισμό εικόνας, που μοιάζει με πολύποδα (στμ. αποκαλείται ‘‘ακιδωτός φρουρός πύλης’‘ και πρόκειται για οζίδιο συνδετικού ιστού).

 

Διαφορική διάγνωση

Μπαίνει η υποψία, αν η εντόπιση είναι διαφορετική από την περιοχή ακριβώς κάτω χαμηλά στη μέση γραμμή.

Νόσος Crohn (συχνά πολλαπλές ραγάδες με βαθιούς κρατήρες), ελκώδης κολίτιδα, ορθοπρωκτικός καρκίνος (συνήθως βαθιές και διευρυμένες ραγάδες), νοσήματα, που σχετίζονται με aids, όπως σάρκωμα Kaposi, σύφιλη (εξογκωμένα χείλη στη ραγάδα).

Αιμορροῒδες, πρωκτικό αιμάτωμα, πρωκτίτιδα, παροδική (fugax) πρωκταλγία, τραυματική βλάβη.

 

Διερεύνηση

Προσεκτική ψηλάφηση (αφού έχει προηγηθεί επιπολής αναισθησία).

Ορθο-/πρωκτοσκόπηση πρέπει να διενεργείται κατά διαστήματα με διακοπή ενδιάμεσα, διαφορετικά ίσως χρειαστεί νάρκωση.

Οι ραγάδες, που δε θεραπεύονται, πρέπει πάντα να παραπέμπονται για ιστολογική εξέταση (PAD) με δείγμα από τις παρυφές της ραγάδας, καθώς και τον πυθμένα.

Θεραπεία

Επαναφορά της εντερικής λειτουργίας στο φυσιολογικό (με διογκωτικά καθαρτικά και σωματική άσκηση).

Αντιμετώπιση του πόνου σε συνδυασμό με την αφόδευση (γέλη λιδοκαῒνης ή αλοιφή κινκοκαῒνης [όπως hemorrocort ή scheriproct] ή υπόθετα) μειώνουν τη συσπαστικότητα των μυών του πρωκτικού σωλήνα, κάτι το οποίο αυξάνει τις πιθανότητες επούλωσης, που χρειάζεται χρονικό διάστημα 3-6 εβδομάδων.

Η αλοιφή τρινιτρικής γλυκερίνης χαλαρώνει τους μυς του πρωκτικού σωλήνα και διευκολύνει την επούλωση/ μειώνει τον πόνο.

Η αλοιφή εφαρμόζεται ακριβώς στην περιοχή της πρωκτικής σχισμής κάθε δώδεκα ώρες για 6-8 εβδομάδες.

Παρενέργειες αυτής της θεραπείας μπορεί να είναι κεφαλαλγία εξαιτίας της νιτρογλυκερίνης, καθώς ακόμη και υπόταση.

Το ελαϊκό νάτριο ασκεί μαλακτική, στυπτική και αντικνησμική δράση.

Οι ενέσεις αλλαντοτοξίνης στον έξω σφιγκτήρα του πρωκτού, προκαλούν απονεύρωση του σφιγκτήρα για 3-4 μήνες, κατά τη διάρκεια των οποίων επιτυγχάνεται η επούλωση της ραγάδας.

Μπορεί να χρησιμοποιηθεί συνδυασμός των διάφορων μεθόδων.

Αν δεν επιτευχτεί επούλωση ή εμφανιστεί υποτροπή, επιχειρείται νέος κύκλος θεραπείας με ενέσεις αλλαντοτοξίνης τοπικά ή διενεργείται μία χειρουργική επέμβαση με τη μορφή της σφιγκτηροτομής με ή χωρίς εκτομή της ραγάδας.

Η διάταση των μυών με τη μορφή της ‘‘dilatation forcée’‘ έχει εγκαταληφθεί εξαιτίας του κινδύνου τραυματισμού του σφιγκτήρα με κίνδυνο πρωκτικής ακράτειας.

Φαρμακευτική αγωγή

Κινκοκαῒνη + πρεδνιζολόνη: Oρθική αλοιφή Hemorrocort | Ορθική αλοιφή Scheriproct.

Λακτουλόζη: Σιρόπι Duphalac | Πόσιμο διάλυμα Lactulose.

Λιδοκαῒνη: Γέλη εξωτερικής χρήσης Xylocaine 2%.

Τρινιτρική γλυκερίνη: Ορθική αλοιφή Rectogesic.

Φυτικές ίνες: Κοκκία Στερκούλια.
Τελευταία ενημέρωση: Ιανουάριος 2022