Οδοντικά προβλήματα
Όταν υπάρχουν προβλήματα, που αφορούν τα δόντια, αρχικά αποτελεί αρμοδιότητα του οδοντιάτρου να εξετάσει τον ασθενή, αλλά δεν είναι ασυνήθιστο να παρουσιάζονται ασθενείς με οδοντικά προβλήματα κατά τη διάρκεια εφημερίας. Τα παρακάτω έχουν τη θέση οδηγιών για το τι πρέπει να κάνουμε, πριν να αναλάβει ο οδοντίατρος:
Ορισμός
Ονοματολογία:
Μόνιμα δόντια:
| Δεξιά | Αριστερά | |
| Άνω γνάθος: | 18 17 16 15 14 13 12 11 | 21 22 23 24 25 26 27 28 |
| Κάτω γνάθος: | 48 47 46 45 44 43 42 41 | 31 32 33 34 35 36 37 38 |
| Νεογιλά δόντια: | 55 54 53 52 51 | 61 62 63 64 65 |
| 85 84 83 82 81 | 71 72 73 74 75 | |
Σχηματισμός δοντιών:
Εξωτερικά βρίσκεται η αδαμαντίνη, κάτω από αυτήν η οδοντίνη (’’η κύρια ουσία του δοντιού’’) και εσωτερικά ο οδοντικός πολφός.
Το ορατό μέρος του δοντιού καλείται μύλη. Κάτω από αυτήν βρίσκεται η ρίζα.
Το κανάλι της ρίζας περιβάλλεται από οδοντίνη.
Αιμορραγία μετά από εξαγωγή δοντιού ICD-10: T81.0
Ένεση ξυλοκαΐνης με αδρεναλίνη. Τυλίξτε έναν επίδεσμο σε ρολό, εμβυθίστε τον σε τρανεξαμικό οξύ και δείξτε στον ασθενή, που βρίσκεται σε καθιστή θέση, να πιέσει τον επίδεσμο με τα δόντια του (ή με τα δάκτυλά του) για 15-30 λεπτά. Άλλη λύση είναι να κάνετε συρραφή ενός αιμοστατικού επιδέσμου (αν γίνεται) πάνω στην οπή της πληγής.
Αίσθημα ψύχους δοντιών ICD-10: K08.-P
Σε ζεστή και/ή παγωμένη τροφή μερικές φορές δημιουργείται ακόμη και κατά την αναπνοή από το στόμα.
Συχνά σχετίζεται με αιμορραγικό αυχένα του δοντιού (θεραπεία τοπικά, συχνότερα με σκεύασμα που περιέχει φθόριο), ρωγμές δοντιού (μπορεί να γίνει διάνοιξη και έμφραξη), φθορά δοντιού, ζημιές υλικού έμφραξης ή η πιο συχνή αιτία, που είναι η τερηδόνα.
Άλγος μετά από εξαγωγή δοντιού ICD-10: K08
Αρχικά παρακεταμόλη, προτιμότερο σε συνδυασμό με ΜΣΑΦ.
Ξέπλυμα στοματικής κοιλότητας με αντισηπτικό διάλυμα, όπως περιγράφεται παρακάτω.
Αν το διάλυμα Corsodyl ’’καίει’’ υπερβολικά (για παιδιά!), αραιώστε το με κατάλληλη ποσότητα νερού πριν από τη χρήση.
Αν ο πόνος δεν έχει υποχωρήσει σε 4-5 ημέρες, τίθεται υποψία λοίμωξης και μπορεί υπάρχει ένδειξη χορήγησης αντιβιοτικών.
Απόπτωση δοντιού ICD-10: T03.-P
Επειγόντως σε οδοντίατρο.
Ένα από τα μόνιμα δόντια, που έχει βγει, διατηρείται εντελώς καθαρό σε αποστειρωμένο φυσιολογικό ορό.
Όταν η απόπτωση έχει συμβεί στο σπίτι, χρησιμοποιείται γάλα ή σάλιο και το δόντι διατηρείται στο στόμα ή σε γάλα (όχι νερό). Κατά τη διακομιδή δεν πρέπει να παραμείνει ξηρό.
Δεν πρέπει να παραμείνει στεγνό.
Το δόντι τοποθετείται στη θέση του και στερεώνεται σε σχέση με τα παρακείμενα δόντια σε μία περίπου εβδομάδα.
Όταν δεν υπάρχει πρόσβαση σε οδοντίατρο σε διάστημα μερικών ωρών/24ώρου, το δόντι τοποθετείται όσο το δυνατόν πιο σύντομα πίσω στη θέση του μετά το ξέπλυμά του.
Νεογιλό δόντι, που έχει φύγει από τη θέση του, ποτέ δεν ξανατοποθετείται στη θέση του. Μπορεί να καταστρέψει την έκφυση του μόνιμου δοντιού. Συνιστάται εξέταση, η οποία θα ξεκαθαρίσει τυχόν ζημιά, που έχουν υποστεί παρακείμενα δόντια. Σε αμφιβολία για το αν πρόκειται για νεογιλό δόντι ή όχι αντιμετωπείστε το ως μόνιμο δόντι.
Κάταγμα μύλης δοντιού, Κάταγμα δοντιού ICD-10: S02
Μπορεί να αποτελεί οτιδήποτε από ένα ράγισμα μέχρι απόπτωση δοντιού.
Τα συμπτώματα μπορεί να είναι οτιδήποτε από πάγωμα δοντιών μέχρι ισχυρό πόνο, αν ο τραυματισμός έχει προχωρήσει μέχρι τον πολφό.
Παραπομπή σε οδοντίατρο το ταχύτερο δυνατό.
Αν πρόκειται για απόπτωση δοντιού ή μεγάλο τεμάχιο δοντιού, μερικές φορές είναι δυνατό να σταθεροποιηθεί με έμφραξη (σφράγισμα) ή να γίνει προσωρινή κάλυψή του πριν από τοποθέτηση πορσελάνης ή γέφυρας.
Χορήγηση αναλγητικών δισκίων.
Ουλίτιδα, Περιοδοντίτιδα ICD-10: K05
Συχνά ξεκινάει από το θύλακο των ούλων.
Το κάπνισμα αποτελεί προδιαθετικό παράγοντα.
Σε πιο ήπιες λοιμώξεις η θεραπεία περιλαμβάνει ξέπλυμα με αντισηπτικό στοματικό διάλυμα (Corsodyl ή Listerine).
Το πιο σημαντικό είναι ο μηχανικός καθαρισμός – μαλακή οδοντόβουρτσα και οδοντικό νήμα.
Χορήγηση αντιβιοτικών απαιτείται πολύ σπάνια και σε μία τέτοια περίπτωση προτιμάται η χορήγηση συνδυασμού αμοξυκιλίνης/ κλαβουλανικού οξέος για 1 εβδομάδα.
Σε θεραπευτική αστοχία προσθήκη μετρονιδαζόλης. Σε αλλεργία στην πενικιλίνη χορηγήστε κλινδαμυκίνη.
Πονόδοντος, Τερηδόνα ICD-10: K02
Αιτιολογία:
Κατά κανόνα υπάρχει αύξηση της πίεσης εξαιτίας φλεγμονής ή λοίμωξης του πολφού (πολφίτιδα).
Τα αίτια αυτής της κατάστασης μπορεί να είναι οπές των δοντιών (τερηδόνα), οδοντικές ρωγμές, κατεστραμμένα βαθιά σφραγίσματα ή αιμορραγία αυχένα του δοντιού.
Αίτια, που προκαλούν οδονταλγία και δε σχετίζονται με τον πολφό, είναι η άσκηση πίεσης στο δόντι, η λοίμωξη των ούλων, τα φθαρμένα δόντια, λοίμωξη δοντιού, στη ρίζα του οποίου είχε γίνει προηγουμένως έμφραξη.
Διαφορική διάγνωση:
Παραρρινοκολπίτιδα, νευραλγία τριδύμου, έρπητας ζωστήρας, παρωτίτιδα (κυρίως βακτηριδιακή), διαταραχές γνάθων, άφθες, στηθάγχη, έμφραγμα μυοκαρδίου.
Θεραπεία:
Σε υποψία λοίμωξης συνιστάται χορήγηση αντιβιοτικών, όπως αμοξυκιλίνη/ κλαβουλανικό οξύ και αναλγητικά, μέχρι να γίνει η απαραίτητη θεραπεία από οδοντίατρο.
Τραυματισμός δοντιού ICD-10: T03.-P
* Χωρίς καθόλου κινητικότητα του δοντιού και χωρίς ορατό τραυματισμό, αλλά με ευαισθησία του δοντιού.
Η θεραπεία περιλαμβάνει τροφές, που μασιούνται εύκολα μέχρι την υποχώρηση της δυσφορίας.
Φυσιολογικά απαιτείται διάστημα 1 εβδομάδας περίπου και στη συνέχεια παρακολούθηση από οδοντίατρο (για εβδομάδες).
* Χαλάρωση πρόσφυσης δοντιού με ευαισθησία χωρίς ορατή ρωγμή της μύλης. Θεραπεία, όπως παραπάνω.
* Σε δόντι, που έχει υποστεί συμπίεση, γίνεται έλεγχος από οδοντίατρο την ίδια ημέρα.
Αν η συμπίεση είναι μικρότερη, ο έλεγχος μπορεί να γίνει την επόμενη ημέρα.
Ακολουθείται η ίδια τακτική και τυχόν σε πλάγια μετατόπιση του δοντιού.
* Για απόπτωση δοντιού βλέπε σχετικά στον αντίστοιχο τίτλο πιο πάνω.
Είναι σημαντική η διατήρηση καθαρών των δοντιών, που έχουν υποστεί ζημιά, ακόμη και αν πονάνε.
Μαλακή οδοντόβουρτσα!
Χρήση οδοντικού νήματος!
Αν χρειαστεί, ξέπλυμα με αντισηπτικό στοματικό διάλυμα, Corsodyl ή Listerine.
Αλλαγή της απόχρωσης δοντιών, που είχαν υποστεί βλάβη παλαιότερα, συνηγορεί για βλάβη της νευρο-αγγειακής δομής.