Νευρογενής ανορεξία, Διαταραχή σίτισης

ICD-10: F50

Ορισμός

Διαταραχή σίτισης με απώλεια βάρους.

Απροθυμία/ αδυναμία επαρκούς σίτισης.

Έντονος φόβος αύξησης βάρους, ανεξάρτητα από το πόσο ζυγίζει το συγκεκριμένο άτομο, λανθασμένη αντίληψη του σώματος.

 

Αιτιολογία

Συχνά άγνωστη, κάποιες φορές συνυπάρχει κληρονομικός παράγοντας.

Κατά το μεγαλύτερο ποσοστό αφορά κοπέλες, ετερογενής ομάδα, υπερεκπροσώπηση ανελαστικής, καταναγκαστικής συμπεριφοράς και αβεβαιότητας.

 

Συμπτώματα

Απώλεια σωματικού βάρους > 15% από τα φυσιολογικά κατώτερα όρια για την ηλικία και το ύψος, φοβία για το βάρος, λανθασμένη αντίληψη της εικόνας του σώματος, αμηνόρροια, απουσία τουλάχιστον 3 διαδοχικών συνεχόμενων εμμηνορρυσιών (κατά την εμμηναρχή), αίσθηση ψύχους, κόπωση, διαταραχές ύπνου, δυσκολίες συγκέντρωσης.

 

Συχνά τα συγκεκριμένα άτομα γνωρίζουν με λεπτομέρειες πόσες θερμίδες αντιστοιχούν σε κάθε τρόφιμο, τηρούν με θρησκευτική ευλάβεια τις ώρες λήψης των γευμάτων και διαβάζουν συνταγές φαγητών.

Νιώθουν την ανάγκη να ασκούν έλεγχο, ακολουθούν αυστηρό πρόγραμμα φυσικής άσκησης, ενδεχομένως να προκαλούν εμετό, ίσως να κάνουν κατάχρηση υπακτικών ή διουρητικών.

 

Πρόγνωση:

Στο 50% επέρχεται πλήρης ίαση, στο 30% σημειώνεται βελτίωση, αλλά παραμένουν διαταραχές πρόσληψης τροφής, στο 20% παρατηρούνται χρόνιες διαταραχές (βουλιμία, ανορεξία).

Συχνά συνυπάρχει με κατάθλιψη.

Δυνητικά μπορεί να γίνει ασθένεια επικίνδυνη για την επιβίωση, η θνητότητα κυμαίνεται μεταξύ 4 -5 %.

 

Αντικειμενικά ευρήματα

Χαμηλός παλμός, χαμηλή αρτηριακή πίεση, χαμηλή θερμοκρασία σώματος, διαταραχές εμμηνορρυσίας, ξηροδερμία, ξηρότητα τριχωτού κεφαλής, απώλεια τριχών, δυσκοιλιότητα.

ΠΡΟΣΟΧΗ, κατά την έναρξη της νόσου πριν από την εφηβεία το παιδί βρίσκεται στη φυσιολογική καμπύλη προεφηβικής ανάπτυξης λόγω χαμηλού βάρους!

 

Ουλίτιδα – τερηδόνα, χαμηλός μεταβολισμός, ηλεκτρολυτικές διαταραχές, χαμηλή τιμή ολικών πρωτεϊνών,  χαμηλές τιμές συνολικού αριθμού λευκοκυττάρων, λευκοπενία, αυξημένες τιμές τρανσαμινασών.

 

Ωστόσο συχνά οι εργαστηριακές εξετάσεις είναι φυσιολογικές.

 

Η πιο σημαντική διαγνωστική παράμετρος είναι το βάρος.

Παρατηρείται έλλειψη υποδόριου λίπους, μυϊκές ατροφίες.

 

Το ΗΚΓ μπορεί να δείχνει παράταση του διαστήματος QT, αρρυθμία, κΚ – αποκλεισμό, το οποίο συνεπάγεται αυξημένο κίνδυνο αιφνιδίου θανάτου κυρίως σε εντονότερη φυσική προσπάθεια.

 

Διαφορική διάγνωση

Πρωτοπαθής κατάθλιψη, ψύχωση, επιλεκτική διατροφή, φλεγμονώδης νόσος του εντέρου, νόσος Addison, υπερθυρεοειδισμός, υποθαλαμική ανεπάρκεια, σακχαρώδης διαβήτης, κοιλιοκάκη, διαταραχές αυτιστικού φάσματος (μονόπλευρη διατροφή).

 

Διερεύνηση

Γενική αίματος, γλυκόζη, TSH, θυρεοειδής, φερριτίνη ή Fe/TIBC,

αντισώματα τρανσγλουταμινάσης IgA, Na, K, Ca, ίσως Μg και

φώσφορος, ψευδάργυρος, Β12/ φυλλικό, κρεατινίνη, λευκώματα, ASAT [SGOT], ALAT [SGPT], ALP, στικ-ούρων,

ΗΚΓ.

 

Θεραπεία

Παραπομπή σε παιδοψυχιατρική κλινική, όταν πρόκειται για ήπια, μέτρια-σοβαρή περίπτωση.

 

Αν κάτω των 18 ετών, αφορά κυρίως θεραπεία οικογένειας, γνωσιακή συμπεριφορική ψυχοθεραπεία (ΓΣΨ), διαπροσωπική ψυχοθεραπεία, ενδεχομένως SSRI από παιδοψυχίατρο.

Συγκρίνετε τις (στη Σουηδία: Διαθέσιμες από τη σχολική υγειονομική υπηρεσία) καμπύλες ύψους – βάρους της παιδικής ηλικίας με το τωρινό βάρος.

 

Είναι σημαντικό να παρεμποδιστεί η απίσχνανση με έλεγχο της προσλαμβανόμενης τροφής (έχει σημασία η σταδιακή αύξηση της πρόσληψης τροφής), καθώς επίσης και η διακοπή της φυσικής δραστηριότητας/ υπερδραστηριότητας λόγω κινδύνου κοιλιακών ταχυκαρδιών (δυνητικά θανατηφόρων).

 

Απώλεια βάρους > 25%, αντιστοιχεί σε ΔΜΣ περίπου 14 (σε ηλικία μεγαλύτερη των 14 ετών), παλμοί < 40/λεπτό, επηρεασμένη γενική κατάσταση, υποθερμία, αρρυθμία, ηλεκτρολυτικές διαταραχές, λοιμώξεις.

 

Σε σοβαρή απίσχνανση πρέπει να γίνει επειγόντως εισαγωγή για χορήγηση διατροφής.

 
Τελευταία ενημέρωση: Σεπτέμβριος 2019