Φοβίες – Αγοραφοβία, Κοινωνικό άγχος

Ορισμός

Αγοραφοβία:

ICD-10: F40.0 || DSM-IV: 300.22

Άγχος για πληθώρα καταστάσεων, π.χ. σε αναμονή στην ουρά, σε βόλτα στα καταστήματα, στη χρήση λεωφορείου κτλ., άγχος, που παρουσιάζεται αιφνίδια. Με την αποφυγή και τη φυγή δεν είναι σίγουρη η απαλλαγή από το άγχος.

Ειδική φοβία:

ICD-10: F40.12 || DSM-IV: 300.29

Οι ειδικές φοβίες (αράχνες, φίδια, ανελκυστήρες, αεροπορικά ταξίδια, γέφυρες κτλ.) διαφοροποιούνται από τις διάφορες αγχώδεις διαταραχές, επειδή σπάνια προκαλούν κάτι άλλο εκτός από μία έντονη δυσφορία κατά την έκθεση σε φοβογόνα ερεθίσματα και μόνο κατ’ εξαίρεση λαμβάνουν καταστροφικό χαρακτήρα.

Αιτίες

Οι αγοραφοβικοί συχνότερα πάσχουν από κάποια υποκείμενη διαταραχή πανικού.

Πίσω από την κοινωνική φοβία υποκρύπτονται τόσο βιολογικοί (σεροτονίνη, ντοπαμίνη), όσο και ψυχολογικοί μηχανισμοί. Κληρονομικός παράγοντας.

Ορισμένες φοβίες μπορεί να αποτελούν το γενικευμένο αποτέλεσμα περισσότερο γενικών αγχωδών διαταραχών.

Συμπτώματα

Μία έντονη δυσφορία κατά την έκθεση στις συγκεκριμένες καταστάσεις, τρόμος, αίσθημα παλμών, ανησυχία κ.ά.

Η προσβολή άγχους της κοινωνικής φοβίας υποχωρεί, όταν το άτομο απομακρύνεται από την περιοχή, που του δημιουργεί ανασφάλεια.

Η προσβολή από άγχος κοινωνικής φοβίας/υποκείμενης διαταραχής πανικού δεν εκδηλώνεται με την ίδια ένταση στις διάφορες καταστάσεις.

Διαφορική διάγνωση

Οι διαγνώσεις σπάνια προκαλούν ανησυχία, όταν πρόκειται για ασθενείς, οι οποίοι έχουν επαρκή επίγνωση των συμπτωμάτων τους.

Διαφορική διάγνωση θα γίνει από τη διαταραχή πανικού (εκλύεται χωρίς κάποια εκλυτική αιτία, δε σχετίζεται με την κατάσταση, στην οποία βρίσκεται ο ασθενής).

Μπορεί να εκδηλωθεί τόσο ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή, όσο και σχιζοφρένεια.

Μπορεί να είναι δύσκολη η διάκριση της κοινωνική φοβίας από τη φοβική διαταραχή της προσωπικότητας (η πρώτη συνήθως ξεκινάει πριν από την ηλικία των 18 ετών, ενώ η δεύτερη κατά κανόνα μετά την ηλικία των 18 ετών), από αυτισμό/ Asperger.

Διερεύνηση

Λήψη ιστορικού και ψυχιατρική αντικειμενική εκτίμηση.

Όσο αφορά την κοινωνική φοβία:

Ο ασθενής επιθυμεί ή δεν τολμάει την κοινωνική συναναστροφή με άλλα άτομα;

Υπάρχουν εκλογικεύσεις και ‘’αυτόματοι συλλογισμοί’’ για το ό,τι δεν τολμάει να συναναστρέφεται με άλλα άτομα

(’’είμαι ένας μοναχικός λύκος’’);