Δάγκωμα: Λοιμώξεις από δάγκωμα (από γάτα, σκύλο, άνθρωπο, χοίρο)

ICD-10: T14

Σύντομη Περίληψη της παραγράφου της θεραπείας:

Μετά από δάγκωμα είναι πάντοτε σημαντικός ο καθαρισμός/ το πλύσιμο και ενδεχομένως η αποκατάσταση.

* Δάγκωμα γάτας (συνήθως προκαλεί λοίμωξη της πληγής)/ σκύλου: 1ης εκλογής αμοξυκιλίνη/ κλαβουλανικό οξύ.

* Δάγκωμα ανθρώπου/ χοίρου: 1ης εκλογής αμοξυκιλίνη/ κλαβουλανικό οξύ.

 

Αιτίες

Πιο συχνά συμβαίνει το δάγκωμα από γάτα/ σκύλο.

Ο κίνδυνος λοίμωξης είναι μεγάλος, όσο αφορά τη γάτα, γιατί η γάτα διαθέτει κοφτερούς, διεισδυτικούς κυνόδοντες.

Το δάγκωμα από γάτα προκαλεί λοίμωξη στις μισές περιπτώσεις.

Η λοίμωξη μετά από δάγκωμα σκύλου είναι πολύ πιο ασυνήθιστη (περίπου 15%).

 

Γάτα:

Το πιο συχνό παθογόνο βακτήριο είναι η Παστερέλλα multocida.

Συναντιέται ακόμη και το Capnocytophaga canimorsus, ένας gram αρνητικός βάκιλος, το οποίο παλιότερα ονομαζόταν DF2.

Πιο σπάνια συναντιούνται οι σταφυλόκοκκοι, καθώς και οι άλφα- και βήτα αιμολυτικοί στρεπτόκοκκοι.

 

Σκύλος:

Το πιο συχνό είναι η Παστερέλλα (multocida, όπως και canis).

Το 30% των περιπτώσεων αφορά το Στρεπτόκοκκο anginosus.

Στο 30% περίπου των περιπτώσεων προκαλείται λοίμωξη από S.aureus, που προέρχεται από το σκύλο, που δάγκωσε.

Ορισμένες φορές μπορεί να εκδηλωθεί λοίμωξη από Neisseria weaveri.

Το δάγκωμα από άνθρωπο και χοίρο συνεπάγεται υψηλό κίνδυνο λοίμωξης.

Όσο αφορά το πρώτο, να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή σε χτυπήματα με γροθιά στα δόντια, κίνδυνος για σηπτική αρθρίτιδα, οστεομυελίτιδα.

Τα βακτήρια, που σχετίζονται, είναι Streptococcus anginosus και Eikenella corrodens της στοματικής κοιλότητας, όπως και Staphylococcus aureus από το σκυλί, που δάγκωσε.

 

Αντικειμενική εξέταση

Σε λοίμωξη προκαλείται συνήθως τοπικά μία λοιμώδης πληγή.

Έντονος πόνος 3-12 ώρες μετά από το δάγκωμα.

Εκδηλώνονται επιπλοκές, όπως απόστημα, τενοντοελυτρίτιδα, αρθρίτιδα και οστεομυελίτιδα, ιδιαίτερα μετά από δάγκωμα γάτας.

Επίσης έχουν περιγραφεί καταστάσεις, όπως ενδοκαρδίτιδα, μηνιγγίτιδα και εγκεφαλικό απόστημα.

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος λοίμωξης εμφανίζεται σε δάγκωμα στα χέρια.

Ο πιο μικρός κίνδυνος αφορά τους τραυματισμούς του προσώπου (καλή αιμάτωση, ασυνήθιστοι οι βαθιοί διεισδυτικοί τραυματισμοί).

Ο κίνδυνος λοίμωξης είναι αυξημένος, αν ο ασθενής είναι μεγαλύτερος των 50 ετών, σε μειωμένη ανοσολογική άμυνα, άτομα με σπληνεκτομή, σοβαρή ηπατική νόσο.

Προσοχή στο ότι οι λοιμώξεις μπορούν να συμβούν ακόμη και μετά από ταυτόχρονους τραυματισμούς από γδάρσιμο και γρατσούνισμα.

 

Διερεύνηση

Καλλιέργεια από την περιοχή της πληγής, τόσο για αερόβια, όσο και αναερόβια

(δηλώστε το είδος του ζώου, την εντόπιση του δήγματος).

Θεραπεία

Είναι σημαντικός ο σχολαστικός καθαρισμός της πληγής.

Ξεπλύνετε με φυσιολογικό ορό, χρησιμοποιήστε σύριγγα των 20 mL με μεγάλη βελόνα.

Με το καλό ξέπλυμα μειώνεται πολύ η συγκέντρωση των βακτηρίων.

Είναι σημαντική η χειρουργική παροχέτευση ή η αποκατάσταση.

Εξετάστε το ενδεχόμενο παραπομπής σε χειρουργό ή ορθοπαιδικό.

Ακινητοποιήστε και, αν ξεκινήσει γρήγορα η θεραπεία, προγραμματίστε νέα επίσκεψη σύντομα για επανεκτίμηση.

Ελέγξτε την αντιτετανική προστασία, παρά το ότι ο κίνδυνος είναι χαμηλός σε δάγκωμα.

Αντιβιοτικά [1]:

Δάγκωμα γάτας (Pasteurella multocida) / δάγκωμα σκύλου.

Προκαλεί συχνά λοίμωξη της πληγής.

Μπορείτε να χορηγήσετε:

* Αμοξυκιλίνη/ κλαβουλανικό οξύ 1.000 mg x3 p.o. για 5-7 ημέρες.

Σε αλλεργία στις πενικιλίνες:

* Δοξυκυκλίνη 100 mg x2 p.o. και μετρονιδαζόλη 500 mg x3 p.o. ή

* Κλινδαμυκίνη 600 mg x3 + κινολόνη ή

* Μοξιφλοξασίνη 400 mg x1 p.o. ή

ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ:  Όσο αφορά το δάγκωμα από γάτα προσέξτε τα παρακάτω.

ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ να χορηγείται κλινδαμυκίνη, επειδή είναι αναποτελεσματική στην Παστερέλλα.  Επίσης σχετικά με τις κινολόνες συστήνεται να αποφεύγονται, επειδή παρόλο που είναι αποτελεσματικές στην Παστερέλλα, παρουσιάζουν χαμηλή δραστικότητα σε gram+ βακτηρίδια.

Δάγκωμα ανθρώπου / δάγκωμα χοίρου:

Άμεση έναρξη:

* Αμοξυκιλίνης/ κλαβουλανικού οξέος 1.000 mg x3 p.o. για 5 ημέρες.

Σε ασθενείς με δάγκωμα στο πρόσωπο, τα χέρια, κοντά σε αρθρώσεις ή

βαθιά τραύματα ή

σε υποψία συμμετοχής των τενόντιων ελύτρων ή

όταν πρόκειται για όψιμη (>2 μέρες) λοίμωξη,

τα αντιβιοτικά χορηγούνται για μέχρι και δέκα μέρες, ενώ συστήνεται ταυτόχρονη ακινητοποίηση.

Σημεία λοίμωξης:

- Ερυθρότητα > 2 εκ. από το σημείο του δαγκώματος ή

- πυώδης έκκριση ή

- ισχυρό άλγος.

Προφύλαξη:

Σε άτομα με ανοσολογική ανεπάρκεια, καθώς και ηλικιωμένους, να χορηγείται αντιβιοτική προφύλαξη αμέσως μετά από το δάγκωμα.

Τραυματισμός από δόντια στις αρθρώσεις δακτύλου ανήκει σε τραυματισμό κοντά σε αρθρώσεις.

Να χορηγείται προφύλαξη χωρίς δισταγμό, η οποία μπορεί να τελειώσει μετά από 5 ημέρες σε απουσία σημείων λοίμωξης.

Δάγκωμα στα χέρια, κοντά στις αρθρώσεις ή βαθιά τραύματα ή σε υποψία συμμετοχής τενόντιων ελύτρων:

Αμέσως παραπομπή σε ορθοπαιδικό ιατρείο.

Εμβάθυνση:


ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ | Κατευθυντήριες Οδηγίες Για Τη Διάγνωση Και Τη Θεραπεία Των Λοιμώξεων. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 14.

 

Φαρμακευτική αγωγή


Αμοξυκιλίνη/κλαβουλανικό οξύ.

Δοξυκυκλίνη.

Κλινδαμυκίνη.

Μετρονιδαζόλη.

Μοξιφλοξασίνη.

[1] Τα αντιβιοτικά, που αναφέρονται, συστήνονται από την Ελληνική εταιρεία λοιμώξεων.

Κατευθυντήριες Οδηγίες για τη Διάγνωση και τη Θεραπεία των Λοιμώξεων [κεφ. 14], Ελληνική Εταιρεία Λοιμώξεων, Αθήνα 2015.
Τελευταία ενημέρωση: Μάιος 2020