Ερυθρός οφθαλμός – Επιπεφυκίτιδα, Αλλεργία στη γύρη

ICD-10: H10

Αιτιολογία

Επιπεφυκίτιδα μπορεί να προκληθεί από αλλεργία, ιούς, χλαμύδια ή βακτηρίδια.

Το ιστορικό και η κλινική εξέταση αποτελούν συχνά χρήσιμα οδηγά σημεία.

 

Συμπτώματα

Η αλλεργική επιπεφυκίτιδα συχνότερα είναι αμφοτερόπλευρη με κνησμό, ερυθρότητα και δακρύρροια.

Υπεραιμικές υπεγέρσεις στο εσωτερικό του βλεφάρου με μορφή πλακοστρώτου, μερικές φορές εμφανίζεται εκχύμωση.

Όσοι φορούν φακούς επαφής μπορεί να εκδηλώσουν μία ιδαίτερη μορφή αλλεργικής επιπεφυκίτιδας.

Από άγνωστη αιτία συχνά σε άτομα μετά από υπερβολική χρήση φακών επαφής ή σε άτομα με φακούς επαφής, στα οποία το δακρυϊκό φιλμ παρουσιάζει μειωμένη λειτουργία, αναπτύσσεται μία μακροχρόνια τύπου-4 αλλεργική αντίδραση, που ονομάζεται επιπεφυκίτιδα γιγαντιαίων θηλών (Giant Papillary Conjunctivitis – GPC).

Αυτή χαρακτηρίζεται από έντονα ανεπτυγμένες θηλές στον ταρσικό επιπεφυκότα, κυρίως στο άνω βλέφαρο.

Η κατάσταση αυτή οδηγεί σε μειωμένο αίσθημα άνεσης κατά τη χρήση των φακών επαφής με ερεθισμό και δυσανεξία στους φακούς επαφής, αλλά χωρίς άλλες επιπλέον ενοχλήσεις.

 

Η βακτηριδιακή επιπεφυκίτιδα είναι συχνά κατά την έναρξή της μονόπλευρη, ενώ μετά κατά κανόνα συμμετέχει και το άλλο μάτι και προκαλεί μία έντονη ερυθρότητα (που είναι πιο έντονη στην περιφέρεια, όχι κοντά στο χείλος), καθώς και στο εσωτερικό του βλεφάρου.

Προκαλεί ακόμη και πυώδη έκκριση.

Μεταδίδεται με την άμεση επαφή.

Συγκόλληση των βλεφάρων κατά την πρωινή αφύπνιση.

Το εσωτερικό των βλεφάρων έχει μία ’’τραχιά’’ εμφάνιση, εξαιτίας από το καθένα από τα ωχρά κυκλικά σημάδια ή υπεραιμικές υπεγέρσεις με μορφή πλακοστρώτου, ενδεχομένως εκχύμωση.

 

Η ιογενής επιπεφυκίτιδα είναι επίσης συχνότερα αμφοτερόπλευρη και προκαλεί συχνά πιο έντονο ερεθισμό και ερυθρότητα.

Μερικές φορές επηρεάζει την ικανότητα όρασης κυρίως με την πρόκληση φωτοευαισθησίας, υπεραιμία του επιπεφυκότα, ορώδη έκκριση, οίδημα βλεφάρων, ίσως εκχύμωση.

Συχνά εκδηλώνεται μαζί με λοίμωξη των ανώτερων αεροφόρων οδών. Διαρκεί 2-4 εβδομάδες.

 

Η χλαμυδιακή επιπεφυκίτιδα προκαλεί συχνότερα αρκετά έντονη ερυθρότητα, χωρίς όμως έντονα πυώδη έκκριση.

Η υποψία μπαίνει σε αποτυχία της θεραπευτικής αγωγής και θηλές σε σεξουαλικά ενεργό άτομο.

Συχνά τραχιά ’’δίκην πλακοστρώτου’’ όψη του ταρσικού επιπεφυκότα, η οποία μπορεί να θεωρηθεί λανθασμένα αλλεργική επιπεφυκίτιδα, μερικές φορές εκχύμωση.

Η διάγνωση μπαίνει μετά από λήψη δείγματος/ καλλιέργειας από τον επιπεφυκότα με απόξεση.

Πρέπει να γίνει ικανοποιητική απόξεση του επιπεφυκότα με στυλεό λήψης δείγματος για χλαμύδια.

Πρώτα κάνετε αναισθησία.

Το αποτέλεσμα της καλλιέργειας είναι έτοιμο σε τρεις ημέρες.

Με την εξέταση-PCR το αποτέλεσμα βγαίνει πιο γρήγορα.

Οι ασθενείς με χλαμυδιακή επιπεφυκίτιδα συχνά είναι ασυμπτωματικοί φορείς χλαμυδιακών λοιμώξεων της ουρογεννητικής οδού.

Γι’ αυτό πρέπει να παραπέμπονται για έλεγχο με λήψη δείγματος από την περιοχή των γεννητικών οργάνων και για ιχνηλάτηση της μετάδοσης.

Η διάρκεια επώασης είναι 1-2 εβδομάδες.

Τα παιδιά με χλαμυδιακή επιπεφυκίτιδα μπορεί να έχουν μολυνθεί κατά τη δίοδο από τη γεννητική οδό και να είναι ασυμπτωματικοί φορείς για μεγάλο χρονικό διάστημα.

 

Διαφορική διάγνωση

Ενδοκρινική οφθαλμοπάθεια (αίσθημα ερεθισμού, φωτοευαισθησία, δακρύρροια κ.ά.).

Θεραπεία

Αλλεργική επιπεφυκίτιδα:

Τοπική θεραπεία με χρωμογλυκικό νάτριο.

Όταν δεν επιτυγχάνεται το επιθυμητό αποτέλεσμα, προτιμώνται αντιισταμινικά, ενδεχομένως σε συνδυασμό με αντιισταμινικά από το στόμα.

Η GPC (επιπεφυκίτιδα γιγαντιαίων θηλών) αντιμετωπίζεται με ξεκούραση από τους φακούς επαφής (αφαίρεσή τους) και θεραπεία μεγάλης χρονικής διάρκειας – για πολλούς μήνες – με ενστάλαξη τοπικά αντιισταμινικών σταγόνων.

Βακτηριδιακή επιπεφυκίτιδα:

Η πλειοψηφία των οξέων λοιμωδών επιπεφυκιτίδων υποχωρούν χωρίς αντιβιοτικά.

Σε ήπια συμπτώματα αρκεί η πλύση με χλιαρό νερό βρύσης αρκετές φορές/ την ημέρα.

Σε έντονα συμπτώματα ή συμπτώματα με διάρκεια > 1 εβδομάδα συνιστάται ενστάλαξη αντιβιοτικών σταγόνων.

Ως πρώτης εκλογής μπορεί να χρησιμοποιηθεί το φουσιδικό οξύ ή εναλλακτικά η μοξιφλοξασίνη (για σταφυλοκοκκική λοίμωξη) και σε διάφορες άλλες περιπτώσεις η χλωραμφενικόλη.

Όσο αφορά τα άτομα, που φέρουν φακούς επαφής, να εξετάζεται το ενδεχόμενο χορήγησης λεβοφλοξασίνης λόγω κινδύνου λοίμωξης από ψευδομονάδα.

Ιογενής επιπεφυκίτιδα:

Λείπει η αιτιολογική θεραπεία, τα τεχνητά δάκρυα όμως μπορεί να προσφέρουν κάποια ανακούφιση από τα συμπτώματα.

Χλαμυδιακή επιπεφυκίτιδα:

Θεραπεία με δοξυκυκλίνη από το στόμα.

Παραπομπή σε πολυκλινική αφροδίσιων νόσων για ιχνηλάτηση της μετάδοσης.

Δήλωση στο γιατρό, που είναι αρμόδιος, για την πρόληψη μεταδοτικών νόσων.

Φαρμακευτική αγωγή

Αντιισταμινικά (για τοπική οφθαλμική χρήση)

Κετοτιφένιο φουμαρικό: Οφθαλμικό εναιώρημα.

Αντιισταμινικά (χορήγηση από το στόμα)

Δεσλοραταδίνη: Aerius f.c.tab./or.disp.ta./oral.sol. /vialgl

Αντιβιοτικά (για τοπική οφθαλμική χρήση, ορισμένα για συστημική χρήση)

Αζιθρομυκίνη.

Ερυθρομυκίνη: Συστημική χορήγηση (από το στόμα).

Λεβοφλοξασίνη.

Μοξιφλοξασίνη.

Τομπραμυκίνη: Tobrex Eye oint/Ey.dro.sol

Φουσιδικό οξύ.

Χλωραμφενικόλη.

Χρωμογλυκικό νάτριο.
Τελευταία ενημέρωση: Μάρτιος 2021