Κάκωση πλάγιου συνδέσμου γονάτου (Kollateral)
Βλέπε επίσης και το υποκεφάλαιο Κάκωση χιαστού συνδέσμου και Κάκωση έξω/έσω μηνίσκου στο παρόν κεφάλαιο.
Ορισμός
Διακρίνεται σε κάκωση εσωτερικού και αντίστοιχα εξωτερικού πλάγιου συνδέσμου.
Αναφορικά με το βαθμό της βίας, που ασκήθηκε, η κάκωση μπορεί να σχετίζεται με:
1) ρήξη μηνίσκου ή αποκόλληση μηνίσκου από τον αρθρικό θύλακο και
2) ρήξη χιαστού συνδέσμου.
Μπορεί επίσης να εμπλέκεται ο ιγνυακός τένοντας και/ή η λαγονοκνημιαία ταινία.
Διακρίνεται σε τρεις βαθμούς ανάλογα με τη σοβαρότητα της κάκωσης, αποκλειστικά σύμφωνα με την εκτίμηση του εξεταστή:
1ου βαθμού:
Ελάχιστη κάκωση, σταθερό ή ελαφρώς ασταθές γόνατο.
2ου βαθμού:
Μέτρια αστάθεια.
3ου βαθμού:
Σοβαρή αστάθεια, πλήρης ρήξη συνδέσμου, η οποία ενδεχομένως να σχετίζεται με ρήξη χιαστού συνδέσμου.
Αιτίες
Κάκωση έσω συνδέσμου:
Βία βλαισότητας στο γόνατο είτε σε θέση στροφής του γόνατου με την κνήμη στραμμένη προς τα έξω είτε από άσκηση βίας στην εξωτερική πλευρά του γόνατου.
Κάκωση έξω συνδέσμου:
Βία ραιβότητας στο γόνατο είτε σε θέση υπέρεκτασης είτε σε άσκηση βίας στην εσωτερική πλευρά του γόνατου, ασυνήθιστη.
Συμπτώματα
Κάκωση έσω συνδέσμου:
Πόνος στην εσωτερική πλευρά του γόνατου.
Η μερική βλάβη του έσω πλάγιου συνδέσμου προκαλεί περισσότερο πόνο από ό,τι η ολική.
Σε μεγαλύτερη κάκωση μπορεί να γίνουν έντονα αισθητές η αστάθεια και η ταλάντευση στη βάδιση.
Αν ο ασθενής καταφέρνει να κατεβεί μία σκάλα, αποτελεί θετικό σημείο.
Κάκωση έξω συνδέσμου:
Πόνος στην έξω πλευρά του γόνατου αντίστοιχα με τη θέση του πλάγιου συνδέσμου, ταλάντευση εξωτερική σε πίεση.
Σε μεγάλες κακώσεις του γόνατος με ολική ρήξη του έσω ή έξω συνδέσμου συχνά έχει υποστεί βλάβη ακόμη και ο χιαστός σύνδεσμος και η κλινική εικόνα είναι έκδηλη, ‘’Το γόνατο υποχωρεί προς τα πίσω’’, ‘’το γόνατο βγαίνει από τη θέση του’’.
Αντικειμενική εξέταση
Κλινική διάγνωση.
Νέα εξέταση μετά από μερικές ημέρες, στην οποία ο βαθμός του οξέος πόνου μπορεί να έχει εξαιρετική σημασία.
Σε κάκωση έσω συνδέσμου σημειώνεται πόνος στον εσωτερικό σύνδεσμο, συχνά εγγύς στην απαγωγή του γόνατου με κάμψη 30 μοιρών (δοκιμασία στρες σε απαγωγή).
Η αστάθεια στα πλάγια της άρθρωσης εκτιμάται σε διάφορους βαθμούς κάμψης.
Αν ο χιαστός σύνδεσμος είναι άρτιος, θα πρέπει το γόνατο να είναι σταθερό σε πλήρη κάμψη και αντίστοιχα σε πλήρη έκταση.
Σε μερική κάκωση εκδηλώνεται καθόλου ή μόνο μέτρια αυξημένη ταλάντευση βλαισότητας.
Ίσως να σημειώνεται αυξημένη στροφική ικανότητα του έσω κνημιαίου επικονδύλου στην άσκηση πίεσης στην κνήμη προς τα μπρος, με το γόνατο στις 90 μοίρες και το άκρο πόδι σταθεροποιημένο (προσαρμογή της πρόσθιας συρταροειδούς δοκιμασίας).
Υπάρχουν κλινικά σημεία σε ταυτόχρονη κάκωση μηνίσκου;
Σε κάκωση έξω συνδέσμου σημειώνεται πόνος στο σύνδεσμο στην προσαγωγή με το γόνατο σε κάμψη 30 μοιρών (δοκιμασία στρες σε προσαγωγή).
Ίσως να διαπιστώνεται αυξημένη στροφική ικανότητα του εξωτερικού κνημιαίου επικονδύλου στην άσκηση πίεσης στην κνήμη προς τα πίσω με το γόνατο σε 90 μοίρες και το άκρο πόδι σταθερό (προσαρμογή της οπίσθιας συρταροειδούς δοκιμασίας).
Ωστόσο συχνότερα είναι δυσχερής ή αδύνατη η εκτίμηση με βεβαιότητα της σταθερότητας σε κάκωση έξω συνδέσμου.
Η ονομαζόμενη ‘’δοκιμασία του 4’’, στην οποία εκτελείται κάμψη 90 μοιρών του γόνατου και η κνήμη φέρεται πάνω στην ετερόπλευρη κνήμη (έτσι σχηματίζεται ο αριθμός 4), συνεπάγεται ότι ο έξω σύνδεσμος είναι τεταμένος και θα πρέπει να είναι ψηλαφητός, εφόσον είναι άρτιος.
Αν στην εξέταση διαπιστώνεται ύδραρθρος, μπαίνει η υποψία βλάβης περισσότερων δομών, ιδιαίτερα του χιαστού συνδέσμου.
Διερεύνηση
Σε ύδρωπα:
Παρακέντηση του γόνατου με άσηπτες συνθήκες.
Αν διαπιστωθούν μεταβολές του αίματος, πρόκειται για σημείο σοβαρής ενδοαρθρικής βλάβης, σε ορατή ανάμιξη λίπους μπαίνει η υποψία κατάγματος.
Συνήθως η ακτινογραφία είναι φυσιολογική, αλλά μπορεί να έχει ιδιαίτερη σημασία, όσο αφορά τον αποκλεισμό άλλων καταστάσεων, όπως κάταγμα κονδύλου, σχίσιμο της κατάφυσης του χιαστού συνδέσμου ή κάταγμα επίφυσης σε νεαρά άτομα. ΜΤ σε υποψία μεγαλύτερης κάκωσης από ό,τι μία μεμονωμένη ρήξη πλάγιου συνδέσμου.
Διαφορική διάγνωση
Κάκωση έσω συνδέσμου:
Κάκωση έσω μηνίσκου, που σχετίζεται και/ή ρήξη πρόσθιου χιαστού συνδέσμου.
Κάκωση έξω συνδέσμου:
Κάκωση έξω μηνίσκου, που σχετίζεται και/ή ρήξη οπίσθιου χιαστού συνδέσμου, κάταγμα κνημιαίου κονδύλου, κάταγμα επίφυσης (σε νεαρά άτομα), μεμονωμένη ρήξη χιαστού συνδέσμου, (έσω) εξάρθρημα επιγονατίδας.