Μολυσματικό κηρίο

ICD-10: L01

Ορισμός

Επιφανειακή δερματική λοίμωξη, κυρίως στο πρόσωπο, συνήθως σε παιδιά και νεαρά άτομα.

 

Αιτία

Σταφυλόκοκκος χρυσίζων (στο 90% των περιπτώσεων) και/ή βήτα-αιμολυτικοί στρεπτόκοκκοι κατηγ. Α. σε πομφολυγώδες μολυσματικό κηρίο πάντα σταφυλόκοκκοι.

Μεταδίδεται διαμέσου της άμεσης επαφής, ιδιαίτερα σε παιδικούς σταθμούς μετάδοση σε αδέρφια.

 

Αντικειμενική εξέταση

Ταχεία εκδήλωση συμπτωμάτων, δηλαδή καλά οριοθετημένες περιοχές με κυστίδια, καθώς και παχιές, λίγο κολλώδεις κιτρινωπές σαν μέλι εσχάρες σε ερυθρό πυθμένα.

Συχνά στο πρόσωπο, γύρω από το στόμα και τη μύτη, στο τριχωτό της κεφαλής ή στα χέρια, συχνά δορυφορικές βλάβες.

Η γενική κατάσταση παραμένει ανεπηρέαστη.

 

Παρουσιάζεται και η πομφολυγώδης μορφή του μολυσματικού κηρίου (συνήθως από σταφυλόκοκκο χρυσίζοντα).

Υδαρείς φυσαλίδες με καθαρό πυθμένα.

Μπορούν να εντοπίζονται οπουδήποτε.

Σε παιδιά σε σπάνιες περιπτώσεις ένα στέλεχος χρυσ. σταφυλόκ., που παράγει τοξίνη προκαλεί το ‘‘σταφυλοκοκκικό αποφολιδωτικό σύνδρομο’‘ (Staphylococcal Scalded Skin Syndrome/SSSS) με ισχυρή επώδυνη επιφανειακή απόπτωση δέρματος.

Παραπέμπεται σε νοσοκομείο.

 

Διερεύνηση

Τυπικά συμπτώματα. Καλλιέργεια, καθώς και αντιβιόγραμμα σε ασαφείς περιπτώσεις.

 

Διαφορική διάγνωση

Απλός έρπητας (μερικές φορές μπορεί να επιπλακεί με δευτεροπαθή επιλοίμωξη από βακτηρίδια), μυκητίαση, συνήθως δακτυλιοειδείς βλάβες, νομισματοειδές έκζεμα, συχνά κνησμός.

 

Θεραπεία

Αποκλείστε τη δευτεροπαθή λοίμωξη του πρωτοπαθούς δερματικού νοσήματος, όπως ψώρα, φθειρίαση, ανεμοβλογιά (σε επέκταση).

Ενημερώστε για τη μολυσματικότητα ανάμεσα σε αδέρφια, φίλους, αλλαγή πετσέτας χεριών και μαξιλαροθήκης καθημερινά.

 

Τοπική θεραπεία:

Οι εσχάρες απομακρύνονται διαμέσου εφύγρανσής τους με σαπούνι και νερό, ενώ μετά ακολουθεί χρήση διαλύματος χλωρεξιδίνης/ αλκοολούχου διαλύματος.

Όταν ο καθαρισμός δεν επαρκεί, χρησιμοποιήστε αλοιφή ρεταπαμουλίνης 2 φορές/ ημέρα για 5 ημέρες.

Αποφύγετε το φουσιδικό οξύ εξαιτίας της υψηλής ανθεκτικότητας.

Το υπεροξείδιο υδρογόνου, είναι αμφίβολο το αν είναι καλύτερο από τον καθαρισμό, δε συστήνεται.

Η αλοιφή μουπιροσίνης αποκλειστικά σε MRSA (Methicillin Resistant Staphylococcus Aureus).

 

Σε εκτεταμένες/ προοδευτικές βλάβες, περιοχικές αδενίτιδες, όπως σε πυρετό, χορηγούνται αντιβιοτικά.

Η επιλογή του αντιβιοτικού εξαρτάται από την αιτία.

 

Σε υπόνοια σταφυλοκοκκικής αιτιολογίας [1] χορηγείται για διάρκεια 10 ημερών:

* Αμοξυκιλίνη/κλαβουλανικό οξύ 1000 mg x2 ή

* Κλινδαμυκίνη 600 mg x3 p.o.

 

Σε υπόνοια στρεπτοκοκκικής αιτιολογίας [1] (προσοχή στη χρήση μακρολιδών, εξαιτίας της υψηλής ανθεκτικότητας του β-αιμολυτικού στρεπτοκόκκου σε αυτές) χορηγείται για διάρκεια 10 ημερών:

* Πενικιλίνη V ή

* Μακρολίδες, δηλαδή:

α. Ροξιθρομυκίνη 150 mg x2 p.o. ή

β. Κλαριθρομυκίνη 500 mg x2 p.o. ή

γ. Αζιθρομυκίνη 500 mg x1 p.o.

 

Σε μολυσματικό κηρίο, που υποτροπιάζει, υποψιαστείτε φορεία χρυσίζοντα σταφυλόκοκκου (αποκαλύπτεται με ρινοφαρυγγική καλλιέργεια σε όλα τα μέλη της οικογένειας).

Δώστε αναρρωτική σε ενήλικες, που εργάζονται με τρόφιμα, εξετάστε το ενδεχόμενο χορήγησης αναρρωτικής άδειας, όταν πρόκειται για εργασία στο χώρο της υγειονομικής περίθαλψης.

Ο κίνδυνος μετάδοσης ελλοχεύει μέχρι την αποξήρανση και την απόπτωση των εσχάρων.

Ανεπίπλεκτο μολυσματικό κηρίο θεραπεύεται χωρίς ουλή σε μία εβδομάδα.

Διαφορετικά υποψιαστείτε υποκείμενο νόσημα ή χρυσ. σταφυλόκοκκο, που παράγει πενικιλινάση.

 

Ατομική φροντίδα:

Συχνή πλύση των χεριών των παιδιών και όλων των μελών της οικογένειας.

Χρησιμοποιήστε χαρτοβάμβακα καθαρισμού μίας χρήσης.

Όχι η ίδια πετσέτα χεριών σε όλα τα μέλη της οικογένειας.

 

Κόψτε κοντά τα νύχια στα παιδιά, αποφύγετε το σκάλισμα της πληγής ή της μύτης.

Καλύψτε την πληγή με επίδεσμο, αν είναι εφικτό (χρησιμοποιήστε γάντια μιας χρήσης).

Αλλάξτε μαξιλαροθήκη, πετσέτες χεριών και ρούχα καθημερινά.

Πλύντε τα σε όσο πιο υψηλή θερμοκρασία είναι δυνατό.

 

Καθαρίστε τα παιχνίδια καθημερινά, αποφύγετε τα λούτρινα ζώα.

Καθαρίστε τα χερούλια στις πόρτες και τις επιφάνειες των τραπεζιών καθημερινά, καθώς και άλλες περιοχές, οι οποίες χρησιμοποιούνται συχνά.

Το παιδί να παραμένει στο σπίτι και να μη πηγαίνει στον παιδικό σταθμό, ώσπου να αποξηρανθεί η πληγή και να πέσουν οι εσχάρες.

 

Φαρμακευτική αγωγή

 

Αμοξυκιλίνη/κλαβουλανικό οξύ.

Κλινδαμυκίνη.

Μακρολίδες: Αζιθρομυκίνη | Κλαριθρομυκίνη | Ροξιθρομυκίνη.

(Μουπιροσίνη – Βλέπε στο κείμενο παραπάνω).

Πενικιλίνη: PcV.

Ρεταπαμουλίνη.

 

[1] Οι λοιμώξεις στην πρωτοβάθμια περίθαλψη και η θεραπεία τους [κεφ. Αερόβιων λοιμώξεων μαλ.μορ.], ΕΟΦ, 2014.

Τελευταία ενημέρωση: Σεπτέμβριος 2019