Φαιοχρωμοκύτωμα

Ορισμός

Υπερπαραγωγή κατεχολαμινών.

Αιτιολογία

Όγκος, που εξορμάται από τα κύτταρα του φλοιού των επινεφριδίων, τα οποία παράγουν κατεχολαμίνες, σε ορισμένες περιπτώσεις από τα συμπαθητικά γάγγλια.

Στο 10% των περιπτώσεων πρόκειται για κακοήθη νόσο.

Συμπτώματα

Υψηλή αρτηριακή πίεση, αίσθημα παλμών, περιοδικά εκδήλωση ωχρότητας, που εναλάσσεται με ερυθρότητα, ταχύπνοια, εφίδρωση, ισχυρή κεφαλαλγία

(‘‘νόσος των p’‘ = perspiration, palpitation, pain, pallor, pressure, paroxysms).

Διαφορική διάγνωση

Άγχος, διαταραχή πανικού, στρες, τοξίκωση από συμπαθητικομιμητικά/ αμφεταμίνες κ.ά.

Διερεύνηση

Κατεχολαμίνες ούρων, ποσότητα 24ώρου:

Μεθοξυνοραδρεναλίνη-ούρ. 24ώρου (φυσιολογ.τιμή < 2,5 μmol/ 24ωρο), μεθοξυαδρεναλίνη ούρ. 24ώρου (φυσιολογ.τιμή < 1,5 μmol/24ωρο).

Επιπλέον οι κατεχολαμίνες μπορεί να είναι αυξημένες εξαιτίας στρες.

Ο εργαστηριακός προσδιορισμός των επιπέδων κατεχολαμινών του πλάσματος μπορεί να γίνει με μεγάλη ευαισθησία, όπου οι φυσιολογικές τιμές στην πράξη αποκλείουν το φαιοχρωμοκύτωμα.

Η ανάλυση διενεργείται προς το παρόν μόνο σε λίγα εργαστήρια (στην Ελλάδα και στη Σουηδία), ελεύθερη μεθοξυνοραδρεναλίνη-πλ. (φυσιολ. τιμή < 0,6 nmol/L), ελεύθερη μεθοξυαδρεναλίνη (φυσιολογ.τιμή < 0,3 nmol/L).

Η ανάλυση των κατεχολαμινών στο πλάσμα μπορεί να γίνει με κάπως μικρότερη ευαισθησία, ελεύθερη νοραδρεναλίνη-πλ. (φυσιολογ. τιμή < 2,8 nmol/L), ελεύθερη αδρεναλίνη νηστείας-πλ. (φυσιολογική τιμή < 0,5 nmol/L).

Σπινθηρογράφημα, ΑΤ κοιλίας (το φαιοχρωμοκύτωμα στο 10% των περιπτώσεων είναι εξωνεφρικής αιτιολογίας).

Στο 10% των περιπτώσεων πρόκειται για κακοήθεια.