Ξηροστομία

ICD-10 : H81

Ορισμός

Ξηροστομία:

Υποκειμενική αίσθηση ξηρότητας της στοματικής κοιλότητας.

 

Μειωμένη έκκριση σιέλου (σιελοπενία):

Με αντικειμενική μέτρηση, όταν η φυσιολογική κατώτερη τιμή έκκρισης σιέλου με διέγερση είναι < 0,7 mL/λεπτό.

Η φυσιολογική έκκριση σιέλου σε ηρεμία είναι < 0,1 mL/λεπτό. Φυσιολογικά κυμαίνεται μεταξύ 0,25-0,35 ml/λεπτό.

 

Αιτιολογία

Όσο μεγαλώνει είναι η ηλικία – ιδιαίτερα σε γυναίκες.

Σκευάσματα αντιυπερτασικά, πολλά ψυχοφάρμακα (κυρίως υψηλές δόσεις νευροληπτικών, αντικαταθλιπτικά), κατά του άσθματος και κατά των αλλεργιών.

Περίπου 200 φαρμακευτικά σκευάσματα προκαλούν ξηροστομία ως ανεπιθύμητη ενέργεια, π.χ. αντιχολινεργικά, κατασταλτικά της δραστηριότητας του συμπαθητικού, κατασταλτικά με κεντρική δράση ή διουρητικά, αντιισταμινικά, αντιαρρυθμικά, οπιούχα, κυτταροστατικά.

Η πολυφαρμακία ενισχύει τις ενοχλήσεις, σε νοσήματα, όπως ρευματοειδή αρθρίτιδα, σύνδρομο Sjögren, νόσο Parkinson, κατάθλιψη, διαβήτη, πυρετό, ουραιμία, ακτινοθεραπεία κεφαλής και τραχήλου, σε αναπνοή από το στόμα και σε στρες.

 

Συμπτώματα

Η μειωμένη έκκριση σιέλου αποτελεί το μεγαλύτερο μεμονωμένο παράγοντα κακής στοματικής υγιεινής.

Δυσχέρεια ομιλίας, κατάποσης, μάσησης, δυσάρεστη γεύση/αλλοίωση της γευστικής ικανότητας, κακοσμία στοματικής κοιλότητας, κνησμός, εύθρυπτοι βλεννογόνοι, λοιμώξεις στοματικής κοιλότητας, τερηδόνα και απώλεια δοντιών, επιδείνωση ποιότητας ζωής, ραγάδες στις γωνίες των χειλιών, σχίσιμο χειλιών, σάλιο με φυσαλίδες ή παχύρευστο, ξηρότητα εδάφους στοματικής κοιλότητας, ευμεγέθεις και ευαίσθητοι στην ψηλάφηση σιελογόνοι αδένες.

 

Θεραπεία

Πρόκληση ερεθισμού και ενεργοποίησης των σιελογόνων αδένων με γεύσεις και μάσηση. Η μάσηση τσίχλας, όπως και οι τροφές, που είναι σκληρές στη μάσηση, διεγείρουν τη λειτουργία των σιελογόνων αδένων.   Σε μόνιμη ξηροστομία απαιτείται διέγερση των σιελογόνων αδένων ‘’διά βίου’’ πολλές φορές κάθε μέρα.   Αν χρειαστεί, γέλη ενυδάτωσης της στοματικής κοιλότητας για τη νύχτα. Η θεραπεία με φαρμακευτικά σκευάσματα, που προκαλούν ξηροστομία, πρέπει να αναθεωρηθεί.   Σχολαστική στοματική υγιεινή με οδοντόκρεμα, που περιέχει φθόριο. Ίσως είναι χρήσιμη η προσθήκη δισκίων με φθόριο σε κίνδυνο δημιουργίας τερηδόνας.   Η ξηροστομία προδιαθέτει την ανάπτυξη μυκητιασικής λοίμωξης. Αντιμετωπίζεται με νυστατίνη. Η μυκητίαση της γωνίας των χειλιών αντιμετωπίζεται με μικοναζόλη + υδροκορτιζόνη.   Χορήγηση παρασυμπαθητικομιμητικών, όπως σκευασμάτων πιλοκαρπίνης στο σύνδρομο Sjögren και σε ξηροστομία μετά από ακτινοθεραπεία. Αποφυγή ροφημάτων, που περιέχουν ζάχαρη ως γλυκαντικό. Συστήνετε χρήση κοινού πόσιμου νερού ή επιτραπέζιου νερού (που περιέχει κάποιο προστατευτικό ποσό φυσικού φθορίου).   Φαρμακευτική αγωγή   Γέλη ενυδάτωσης στοματικής κοιλότητας   Διεγερτικά σιέλου   Μικοναζόλη + υδροκορτιζόνη   Νυστατίνη Στοματικό διάλυμα.   Παρασυμπαθητικομιμητικά Πιλοκαρπίνη.   Προϊόντα, που περιέχουν φθόριο για πρόληψη τερηδόνας   Φυτικά προϊόντα (στα φαρμακεία, χωρίς συνταγή).