Λοίμωξη των αμυγδαλών/ του άνω τμήματος του φάρυγγα.
Ιοί (Αδενοϊοί, Epstein-Barr). Πρόκειται για τη συχνότερη αιτία φαρυγγοαμυγδαλίτιδας.
Βακτηρίδια: Τα συνηθέστερα και πιο σημαντικά είναι οι στρεπτόκοκκοι ομάδας Α (μία άλλη ονομασία του Streptococcus Pyogenes), οι οποίοι μπορεί να οδηγήσουν σε σπειραματονεφρίτιδα και ρευματικό πυρετό, κάτι που σήμερα είναι εξαιρετικά σπάνιο.
Ακόμη και οι στρεπτόκοκκοι-Β, -C και –G μπορούν να προκαλέσουν αμυγδαλίτιδα.
Μία πολύ ασυνήθιστη, αλλά πολύ επικίνδυνη λοίμωξη κυρίως σε νέα άτομα είναι εκείνη που μπορεί να προκληθεί από Fusobacterium necrophorum – νόσος Lemierres.
Η φαρυγγοαμυγδαλίτιδα μπορεί να προηγηθεί από νόσηση από σήψη, στην οποία συμπεριλαμβάνονται η θρομβοφλεβίτιδα- και τα σηπτικά έμβολα της σφαγίτιδας φλέβας.
Οξεία νόσηση με έντονη φαρυγγαλγία στο πάνω τμήμα του φάρυγγα συνηγορούν για στρεπτόκοκκο Α.
Είναι συνηθισμένο το αντανακλαστικό άλγος στο ένα ή και τα δύο αυτιά.
Υψηλός πυρετός, δυσκαταποσία, βήχας, καταρροή, βραχνάδα ενισχύουν την ιογενή προέλευση της νόσου, στην οποία οι ενοχλήσεις διαρκούν περίπου μία εβδομάδα.
Τα παιδιά, που είναι μικρότερα από την ηλικία των δύο ετών, σπάνια νοσούν από φαρυγγοαμυγδαλίτιδα, αλλά αντί γι’ αυτό παρουσιάζουν πυρετό, πονόλαιμο και συχνά μολυσματικό κηρίο με έλκη των ρουθουνιών.
Μερικές φορές παρουσιάζουν ερυθρότητα στην περιοχή του μετώπου και των παρειών, ωχρότητα γύρω από το στόμα και φραουλοειδή γλώσσα.
Η παρωνυχία ενισχύει τη διάγνωση, καθώς και η εκδήλωση συμπτωμάτων στον περίγυρο του ασθενή. Από την αμυγδαλίτιδα μπορεί να προκληθούν τραχηλικό απόστημα/ περιαμυγδαλίτιδα.
Ένας μεγάλος αριθμός ασθενών με ιογενή αμυγδαλίτιδα γίνονται ασυμπτωματικοί μέσα σε μία εβδομάδα.
Σε στρεπτοκοκκική αμυγδαλίτιδα τα αντιβιοτικά συντομεύουν τη διάρκεια της νόσησης και παρεμποδίζουν τη μετάδοσή της.
Ερυθρές, συχνότερα ευμεγέθεις αμυγδαλές με λευκά βύσματα ή επιχρίσματα.
Η διάκριση με γυμνό οφθαλμό της ιογενούς ή βακτηριακής αμυγδαλίτιδας είναι αδύνατη!
Όταν υπάρχει συγχρόνως πυρετός > 38,5ο C, ευαίσθητοι λεμφαδένες στις γωνίες των γνάθων, επίχρισμα γλώσσας και/ή των αμυγδαλών και απουσία βήχα ενισχύεται η υποψία για στρεπτόκοκκο Α.
Κακοσμία, ερυθρότητα φάρυγγα, φραουλοειδής γλώσσα, πετέχειες μαλθακής υπερώας, ερυθρή οιδηματώδης σταφυλή, περιστοματική ωχρότητα, ραγάδες στις γωνίες του στόματος, μολυσματικό κηρίο, οστρακιοειδές εξάνθημα και παρωνυχίες ενισχύουν όλες τις υποψίες για στρεπτόκοκκο Α.
Παιδιά/ νεαρά άτομα:
Λοιμώδης μονοπυρήνωση. Χαρακτηριστικά εδώ, που ενισχύουν τη διάγνωση της λοιμώδους μονοπυρήνωσης είναι ο υψηλός πυρετός, το νεαρό της ηλικίας, η έντονη εξιδρωματική κυνάγχη και η τραχηλική λεμφαδενίτιδα.
Ενήλικες:
Περιαμυγδαλίτιδα, λέμφωμα, καρκίνος αμυγδαλών, κυνάγχη Vincent, διφθερίτιδα.
Όσο αφορά ασθενείς με αιφνίδια συμπτώματα πονόλαιμου χωρίς σημεία κρυολογήματος ιογενούς αιτιολογίας (συνάχι, βήχας), συστήνεται επικοινωνία με γιατρό μέσα σε 1-2 εικοσιτετράωρα για εκτίμηση.
* Σε πονόλαιμο με συνύπαρξη συναχιού/ βήχα/ βραχνάδας/ φυσαλίδων στοματικής κοιλότητας – φάρυγγα, ενδεχομένως και επιπεφυκίτιδας πρόκειται μάλλον για λοίμωξη ιογενούς αιτιολογίας. Δε χρειάζεται εργαστηριακός έλεγχος.
* Σε πονόλαιμο χωρίς ταυτόχρονη ύπαρξη συναχιού/ βήχα γίνεται διερεύνηση σχετικά με πιθανή αμυγδαλίτιδα, εφόσον καλύπτονται 3-4 από τα ακόλουθα κριτήρια
(όπως ονομάζονται κριτήρια Centor, βλέπε πίνακα παρακάτω).
ΠΙΝΑΚΑΣ κλασικών ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ CENTOR
Πυρετός (≥38,5),
ευαίσθητοι, διογκωμένοι πρόσθιοι τραχηλικοί λεμφαδένες (κοντά στην κροταφογναθική άρθρωση),
επίχρισμα στις αμυγδαλές (σε παιδιά 3-6 ετών αρκεί η ερυθρότητα και η διόγκωση των αμυγδαλών),
απουσία βήχα (& ρινίτιδας).
– Σε μεμονωμένη ύπαρξη των τελευταίων συμπτωμάτων πιθανόν η αιτία είναι ιός.
Αποφύγετε τις εργαστηριακές εξετάσεις, καθώς και τα αντιβιοτικά.
– Αν καλύπτονται 3-4 από αυτά τα κριτήρια – συμπτώματα, συστήνεται η ταχεία δοκιμασία (StrepA) για τεκμηρίωση ύπαρξης στρεπτόκοκκων ομάδας Α, επειδή πιθανόν να υπάρχει λοίμωξη από στρεπτόκοκκους ομάδας Α.
Διενέργεια γρήγορης δοκιμασίας (StrepA)!
Σε θετικό αποτέλεσμα προτείνεται χορήγηση αντιβιοτικών. Σε αυτήν την περίπτωση ο χρόνος νόσησης συντομεύεται κατά 1-2½ εικοσιτετράωρα.
Σε αρνητικό αποτέλεσμα της ταχείας δοκιμασίας να αποφεύγονται τα αντιβιοτικά. Συμπτωματική θεραπεία, όταν χρειάζεται.
– Όταν καλύπτονται 4 κριτήρια, καθώς και όταν συνυπάρχουν συμπτώματα στον κοντινό κοινωνικό περίγυρο και/ ή παρωνυχία και/ ή μολυσματικό κηρίο και/ ή φραουλοειδής γλώσσα και/ ή εξανθήματα όμοια με οστρακιάς, θεωρείται πιθανή η λοίμωξη από στρεπτόκοκκο ομάδας Α.
Ίσως είναι χρήσιμη η διενέργεια της ταχείας δοκιμασίας.
Προτείνεται αντιβίωση. Τα αντιβιοτικά είναι δραστικά κυρίως στον πυρετό και τον πονόλαιμο.
– Σε παιδιά < 3 ετών είναι πολύ ασυνήθιστη η ύπαρξη στρεπτόκοκκου ομάδας Α.
Πρέπει να αναζητηθούν άλλες αιτίες (συνηθέστερη αιτία είναι οι ιοί).
Ταχεία δοκιμασία (Strep–A):
Κατά κανόνα υψηλή ειδικότητα και ικανοποιητική ευαισθησία.
Το αποτέλεσμα είναι αναξιόπιστο, ιδιαίτερα στα αρχικά στάδια της νόσου.
Επίσης μπορεί να είναι θετικό λόγω εξουδετερωμένων στρεπτόκοκκων.
Γι’ αυτό ο εργαστηριακός έλεγχος σε συχνές υποτροπές είναι λιγότερο αξιόπιστος.
Δε δείχνει καθόλου τους στρεπτοκόκκους C και G ούτε το Fusobacterium necrophorum.
Τροποιημένη βαθμολογία Centor
(σύμφωνα με τις οδηγίες του ΕΟΦ, έκδοση 2014):
1. Απουσία βήχα = 1 βαθμός.
2. Διόγκωση ή εξίδρωμα αμυγδαλών = 1 βαθμός.
3. Διόγκωση, ευαισθησία πρόσθιων τραχηλικών λεμφαδένων = 1 βαθμός.
4. Πυρετός > 38ο C = 1 βαθμός.
5. Ηλικία, δηλαδή:
α. Ηλικία 3-14 ετών = 1 βαθμός.
β. Ηλικία 15-45 ετών = 0 βαθμοί.
γ. Ηλικία > 45 ετών = 1 βαθμός.
Αντιμετώπιση με βάση την παραπάνω τροποιημένη βαθμολογία Centor
(σύμφωνα με τις οδηγίες του ΕΟΦ, έκδοση 2014):
≤ 0 Όχι έλεγχος,ούτε αντιβιοτικά.
1 Όχι έλεγχος (StrepA).
2 StrepA. Σε (+) αποτέλεσμά του χορηγείται θεραπεία.
3 StrepA. Σε (+) αποτέλεσμά του χορηγείται θεραπεία.
≥ 4 StrepA ή απευθείας θεραπεία.
CRP: Δεν προσφέρει τίποτε στη διάγνωση.
Ίσως να εξεταστεί το ενδεχόμενο διενέργειας του Μονοτέστ/ SGPT–ALAT.
Μπορεί να γίνει, εφόσον υπάρχει ιστορικό νόσησης > 5 ημερών (το μονοτέστ είναι θετικό τουλάχιστον μετά από 5-7 ημέρες νόσησης).
Καλλιέργεια φαρυγγικού επισχρίσματος και SGOT–ASTO δε συστήνονται ως εξετάσεις ρουτίνας, όσο αφορά τη διάγνωση της οξείας αμυγδαλίτιδας/ φαρυγγοαμυγδαλίτιδας.
Οι ηλεκτρονικές παραγγελίες είναι προσωρινά απενεργοποιημένες. Τηλ. +30 698 6725800 Απόρριψη