Σύγχυση, Θόλωση συνείδησης

ICD-10: F05 || DSM-IV: 780.09

Βλέπε επίσης και το υποκεφάλαιο Σύγχυση σε ηλικιωμένους στο κεφάλαιο της Γηριατρικής.

 

Ορισμός

Ταξινομείται ανάλογα με το βαθμό της βλάβης:

 

Α. Καταστάσεις, που μοιάζουν με ονειροπόληση, προκαλεί μία κλινική εικόνα αμηχανίας.

 

Β. Αποπροσανατολισμός, πιο έντονη μορφή, στην οποία προστίθενται αβεβαιότητα σχετικά με τον προσδιορισμό του χρόνου, της κατάστασης και του χώρου.

 

Γ. Σύγχυση, διαταράσσεται ακόμη και η σκέψη, κάτι το οποίο εκδηλώνεται κυρίως με την έλλειψη συνάρτησης.

 

Δ. Παραλήρημα. Όλα τα παραπάνω συμπτώματα μπορούν να προκύψουν, αλλά επιπλέον εκδηλώνονται και ψευδαισθήσεις.

 

Το τρομώδες παραλήρημα μπορεί να εκδηλωθεί μέσα σε μερικές ημέρες αποχής (από την ουσία εξάρτησης) μετά από μακροχρόνια συχνή κατάχρηση αλκοόλ ή άλλων εθιστικών ουσιών.

 

Αιτίες

Καταστάσεις πυρετού, αλλαγές περιβάλλοντος (σε μεγάλες ηλικίες), φάρμακα (δακτυλίτιδα, στεροειδή, αντιεπιληπτικά, αντιχολονεργικά, ψυχοφάρμακα, στατίνες.

Σε ηλικιωμένους επιπλέον άλφα αποκλειστές, υψηλές δόσεις νευροληπτικών, αναλγητικών, όπως τραμαδόλης και σκευασμάτων μορφίνης, τρικυκλικών αντικαταθλιπτικών, αντιπαρκινσονικών σκευασμάτων), ναρκωτικά (αλκοόλ, κάνναβης, αμφεταμινών, κοκαῒνης, LSD, έκσταση, κτλ.), αγγειοεγκεφαλικά νοσήματα, νοσήματα Alzheimer, οργανικές διαταραχές με συνέπειες στο μεταβολισμό (π.χ. υπο-/υπερθυρεοειδισμός, νόσος Addison, ηλεκτρολυτικές διαταραχές, υπερωσμωτική αφυδάτωση, έλλειψη πρωτεϊνών, πορφύρα), τραυματική κάκωση εγκεφάλου, μηνιγγοεγκεφαλίτιδες, αγγειακοί όγκοι/αιμορραγίες, επιληψία, ουραιμία/ηπατική ανεπάρκεια, καταστάσεις στέρησης, οργανικά νοσήματα με ανεπαρκή οξυγόνωση του εγκεφάλου (αναιμία, δηλητηρίαση από μονοξείδιο του άνθρακα, καρδιαγγειακά νοσήματα, κτλ.), κολλαγονώσεις, εξωεγκεφαλικοί όγκοι.

 

Συμπτώματα

Σύγχυση διαφορετικών βαθμών βλέπε στον ‘’Ορισμό’’.

Σε ηλικιωμένους ποικίλα συμπτώματα με επιδείνωση των συμπτωμάτων τις βραδινές/ νυκτερινές ώρες με αυξημένη ανησυχία, επιθετικότητα, διαταραχές ύπνου.

 

Στο τρομώδες παραλήρημα παρουσιάζεται αρχικά ανησυχία, ταχυκαρδία, εφίδρωση, τρόμος.

Στη συνέχεια οπτικές και ακουστικές ψευδαισθήσεις (συχνά με μικρά ζώα), ανύψωση της αρτηριακής πίεσης και της θερμοκρασίας και έντονο άγχος.

Βαθμηδόν αποπροσανατολισμός και σύγχυση.

 

Αντικειμενική εξέταση

Εξαρτάται από την αιτία.

 

Διαφορική διάγνωση

Βλέπε στις ‘’αιτίες’’. Σε ηλικιωμένους επιπλέον κατάθλιψη και άνοια. Παροδική Ολική Αμνησία.

 

Διερεύνηση

Ιστορικό (στο οποίο να συμπεριλαμβάνεται ανασκόπηση των φαρμάκων), φυσική, ψυχιατρική, νευρολογική αντικειμενική εξέταση.

Εργαστηριακός έλεγχος:

Hb, γλυκόζη-πλ, ΤΚΕ, CRP, θερμοκρασία, Νa-ορ, Κ-ορ, Ca-ορ, κρεατινίνη-ορ, ALP-oρ, γGT, CDT, PEth, ελεύθερη Τ4, TSH, ομοκυστεῒνη-ορ, Β12/φυλλικό οξύ, πρωτεῒνη-ορ, ίσως παραθορμόνη-ορ, ενδεχομένως τοξικολογική ανάλυση-ούρων, ΑΤ-εγκεφάλου.

 

Θεραπεία

Αιτιολογική.

Περίθαλψη.

Κυκλοφορικό.

Ισοζύγιο υγρών-ηλεκτρολυτών και διατροφικό.

 

Φάρμακα:

Κατά πρώτο λόγο διακοπή των φαρμακευτικών σκευασμάτων, που προκαλούν σύγχυση (βλέπε παραπάνω στις αιτίες).

Για τη συμπτωματική αντιμετώπιση της ανησυχίας σε ηλικιωμένους ίσως φανεί χρήσιμη η χορήγηση κλομεθειαζόλης ή ρισπεριδόνης, ενδεχομένως θεραπεία με ηλεκτροσπασμοθεραπεία (ECT).

Βλέπε το υποκεφάλαιο Σύγχυση σε ηλικιωμένους στο κεφάλαιο των Γηριατρικών νοσημάτων.

 

Το τρομώδες παραλήρημα αποτελεί κατάσταση δυνητικά απειλητική για τη ζωή και χρειάζεται εισαγωγή σε νοσοκομείο. Κατά την αναμονή της διακομιδής χορηγείται από το ορθικό διάλυμα διαζεπάμης 10 mg 1-2 φορές. Εναλλακτική λύση αποτελεί η χορήγηση καψακίων κλομεθειαζόλης 300 mg, 2-4 καψ. ή ως διάλυμα από το στόμα 10-20 ml. Αν δεν επιτυγχάνεται ηρεμιστική δράση μέσα σε 1-2 ώρες, χορηγούνται επιπλέον 2 καψάκια κλομεθειαζόλης ή διαλύματος 5-10 ml. Επαναλαμβάνεται, αν κριθεί απαραίτητο, με μέγιστη επιτρεπόμενη χορήγηση τα 8 καψάκια ή 40 ml σε χρονικό διάστημα 2 ωρών.

        

Φαρμακευτική αγωγή

 

Νευροληπτικά

Ρισπεριδόνη.

 

Υπνωτικά/ ηρεμιστικά, σπασμολυτικά

Διαζεπάμη.

Κλομεθειαζόλη.

 

Οδηγίες σύμφωνα με τη δική μας επαγγελματική εμπειρία:

* Ηλικιωμένο άτομο με αιφνίδια σύγχυση (εξαιτίας λοίμωξης, οστικού κατάγματος, παραμονής σε νοσοκομείο κ.ά.) συχνά παρουσιάζει γρήγορα νοητική διαύγεια μετά από την έναρξη χορήγησης καψακίων ριβαστιγμίνης 1,5 mg x 2 για μερικά 24ωρα.

(Dr Christina Wikman-Lundbom, Νοσοκομείο Kungälvs)

 

* Σύμφωνα με την κλινική εμπειρία, όταν υπάρχει διαταραχή συνείδησης ή διαταραχή εγρήγορσης, αυτό αποτελεί μία ιατρική κατάσταση.

‘’Σύγχυση’’ χωρίς διαταραχή παρουσιάζεται κυρίως σε άνοια και κυκλοειδείς ψυχώσεις

(Dr Martin Rosell, Göteborg).

 
Τελευταία ενημέρωση: Σεπτέμβριος 2019